کتاب و کتابشناسی در نوشته‌های حبیب یغمائی

تاریخ ایجاد : دوشنبه, ۰۱ تیر ۱۳۹۴ «کتاب و کتابشناسی در نوشته‌های حبیب یغمائی» به کوشش سیدعلی آل‌داود، جدیدترین کتاب منتشر شده از سوی موسسه خانه کتاب است. حبیب یغمایی، درگذشته در سال ۱۳۶۳، بنیانگذار نشریه «یغما» یکی از مشهورترین محققان ادبی و روزنامه‌نگاران عصر حاضر است. ‌کتاب شامل چهار بخش است:‌ «گزیده نوشته‌ها درباره […]

تاریخ ایجاد :

دوشنبه, ۰۱ تیر ۱۳۹۴

ketab-ketabshenasi-habib-yaghmaei«کتاب و کتابشناسی در نوشته‌های حبیب یغمائی» به کوشش سیدعلی آل‌داود، جدیدترین کتاب منتشر شده از سوی موسسه خانه کتاب است.

حبیب یغمایی، درگذشته در سال ۱۳۶۳، بنیانگذار نشریه «یغما» یکی از مشهورترین محققان ادبی و روزنامه‌نگاران عصر حاضر است.

‌کتاب شامل چهار بخش است:‌ «گزیده نوشته‌ها درباره کتاب شناسان و کتاب دوستان»، «کتابشناسی و کتابخانه»، «نقد و بررسی کتاب» و «معرفی و نقد کتاب، گوناگون و کوتاه». همچنین پیشگفتاری به قلم مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب، مقدمه‌ای به قلم محقق و در نهایت بازنشر یکی از مقالات محقق با عنوان «از یغمای جندقی تا حبیب یغمایی» که درباره زندگی و آثار زنده‌یاد حبیب یغمایی است، ورودیه کتاب را تشکیل می‌دهند.

بخش نخست کتاب شامل از دو بخش تشکیل شده است؛ قسمت نخست نوشته‌های مرحوم حبیب یغمایی درباره چهره‌هایی چون عباس اقبال آشتیانی، ملک‌الشعرای بهار، خلیل خان ثقفی، مهدی بیانی، حسین کوهی کرمانی ابراهیم پورداود، علامه محمد قزوینی، قوام السلطنه، محمدحسین لقمان ادهم، حاج حسین آقا ملک، سعید نفیسی، وحید دستگردی، مخبرالسلطنه هدایت، یغمای جندقی، اسماعیل هنر و… است. در این قسمت صرفا بخش‌هایی از نوشته‌ها منتشر شده که ارتباط مستقیم با کتاب دارند.

قسمت دوم بخش نخست نیز تکه‌هایی از خاطرات کتابی زنده‌یاد یغمایی است. عناوین برخی از این قسمت به این شرح است: «فهرست کتابخانه سلطنتی»، «برهان قاطع یغما»، «سخنی از اسماعیل مرآت»، «ماده تاریخ کتابخانه ملی»، «خدمات علی اصغر حکمت»، «قصیده خاقانی»، «قوطی سیگار طلا»، «وزارت فرهنگ حکمت / حق التالیف‌ها»، «انتقاد از ترجمه قرآن پاینده / از سیدمحمد فرزان»، «کتاب‌های درسی»، «کتیبه بیت المصحف»، «نمونه خط قوام السلطنه» و…

تعدادی از عناوین بخش دوم کتاب نیز به این شرح است: «سخنی درباره شاهنامه»، «متن اصلی شاهنامه از بین رفته است!»، «ترجمه فارسی تفسیر طبری»، «نسخه‌ای از ترجمه تفسیر طبری در ماهان»، «اصطلاحات و لغات نادره ترجمه تفسیر طبری / اصیل‌ترین و شیواترین ترجمه قرآن»، «ترجمه تفسیر طبری به خط حبیب یغمایی»،‌ «خلاصه داستان شیرین و خسرو نظامی»، «نامه سرگشاده به شیخ سعدی»، «نمونه غزلیات تصحیح شده سعدی»، «کتابچه‌ای به خط قاآنی»، «تالیفات خاندان فروغی»، «کتابخانه‌های عمومی»، «نامه رئیس کتابخانه ملی به مجله یغما و جواب مجله»، «در پیرامون کتابخانه ملی»، «کتابخانه فنی» و «نامه در باب تاسیس کتابخانه خور و بیابانک».

بخش سوم کتاب نیز به گردآوری و انتشار نقدهای نوشته شده توسط مرحوم حبیب یغمایی بر برخی کتاب‌های مهم است. نقد و بررسی کتاب‌های «داستان فریدون از شاهنامه فردوسی» به اهتمام ابراهیم پورداود، «از آستارا تا استارآباد» منوچهر ستوده، «تاریخ بیداری ایرانیان» ناظم الاسلام کرمانی، «مفاتیح العلوم» کتاب خوارزمی، «تاریخ بناکتی» داود بن تاج الدین البناکتی، «آثار شهرهای باستانی» احمد اقتداری، «گزینه نثر فارسی» خلیل خطیب رهبر، «تاریخ زبان فارسی» پرویز ناتل خانلری، «گزارش‌های سیاسی علاالملک» ابراهیم صفایی، «آثار تاریخی شهرستان‌های کاشان و نطنز» حسن نراقی و… نام شماری از مطالب این بخش است.

بخش چهارم (انتهایی) کتاب نیز در اصل ادامه بخش قبلی است با این تفاوت که در آن مقالات کوتاه‌تر درج شده. این بخش حاوی ۱۲۲ مطلب و نوشته کوتاه است. عناوین برخی از کتاب‌هایی که در این بخش به قلم مرحوم یغمایی معروفی و نقد و بررسی شده چنین است: «جغرافیای هرات» به تصحیح نجیب مایل هروی، «یادگار سخنیار» دیوان اشعار حسین مسرور، «گلشن راز» به اهتمام حسین روشندل، «مسلمانان در نهضت آزادی هندوستان» ترجمه و تالیف آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای، «سایه عمر» مجموعه اشعار رهی معیری، «شعر و هنر: مشتمل بر ۳۰ مقاله در مباحث ادبی و هنری» تالیف پرویز خانلری، «دیوان خواجه حافظ» به اهتمام انجوی شیرازی، «مجموعه اشعار ایرج میرزا» به کوشش محمدجعفر محجوب، «فهرست قرآن‌های خطی کتابخانه سلطنتی» از بدری آتابای، «تاریخ نظم و نثر فارسی» نوشته سعید نفیسی، «تاریخ سیاسی خلیج فارسی» تالیف صادق نشات، «خاتون هفت قلعه» نوشته محمد ابراهیم باستانی پاریزی، «حماسه غدیر» نوشته محمدرضا حکیمی، «سرگذشت مرحوم ثقه الاسلام تبریزی» به اهتمام نصرت الله فتحی، «تاریخ پیشرفت علمی و فرهنگی بشر» ترجمه ناصح ناطق و…

مجید غلامی جلیسه، مدیرعامل خانه کتاب در پیشگفتار خود بر این اثر نوشته است: «بزرگان ما همواره در کنار مطالعه کتاب، به تحلیل و تحشیه آن می‌پرداختند و حاشیه نویسی و شرح‌نگاری از جمله اقدامات عالمان دوستدار کتاب بوده است. از زمانی که روزنامه و مجله در ایران باب شد، یکی از علاقه‌مندی‌های اهل کتاب معرفی و نقد و تحلیل و ارزیابی آثار منتشر شده در این گونه رسانه‌ها بود. از همین باب بسیاری از محققان برجسته، مانند مرحوم قزوینی، مینوی، خانلری و… یادداشت‌های ارزشمندی در معرفی نسخه‌ها و کتاب‌های مورد مطالعه خود ارائه می‌دادند که حقیقتا برای شناسایی و تقریب ذهن علاقه‌مندان به کتاب ارزشمند و کارآمد بوده و هست؛ از این رو بسیاری از مجلات ما همواره برای اهل کتاب از این حیث ارزش و اهمیت داشته و محل مراجعه و مطالعه بوده است.»

بخش دیگری از این پیشگفتار چنین است: «نشریه‌هایی چون تربیت، یغما، سخن، یادگار و… همگی مجلاتی هستند، که هنوز، پس از گذشت سال‌ها از عمر آنها، ارزشی دارند دوچندان از زمان انتشارشان. خانه کتاب با توجه به رسالت خود، یعنی اطلاع رسانی در حوزه کتاب، تصیم گرفته است ضمن بازچاپ برخی از این مقالات در مجلات نقد خود، تعدادی از این مقالات را در قالب کتاب بازچاپ کند، تا علاقه‌مندان به این حوزه به راحتی و یک‌جا بتوانند به آنچه مدنظر دارند، دسترسی پیدا کنند. از اولین پیشنهادها در این باره انتشار مجموعه مقالات استاد مرحوم حبیب یغمایی است که استاد عزیزمان جناب آقای آل‌داود آن را مطرح کردند و این سنت را بنیان گذاشتند.»

«کتاب و کتابشناسی در نوشته‌های حبیب یغمائی» به کوشش سیدعلی آل‌داود با شمارگان ۵۰۰ نسخه، ۳۴۷ صفحه و بهای ۱۵ هزار تومان از سوی انتشارات خانه کتاب منتشر شده است.

ایبنا