پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به مناسبت دومین هفته بزرگداشت حکیم نظامی

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در پیامی به مناسبت دومین هفته بزرگداشت حکیم نظامی گفت: نام حکیم نظامی به گونه ای زیبا با ادب و فرهنگ ایرانی – اسلامی گره خورده و آثار فاخر او نه تنها بیانی از فرهنگ ایران زمین که میراث مشترک تمامی بشریت است.
در متن پیام محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی آمده است:

«خرد هر کجا گنجی آرد پدید ز نام خدا سازد آن را کلید
(اقبال نامه حکیم نظامی)

شعر و ادبیات یکی از جلوه گاه های فرهنگ و تمدن بشری است که ترنم آن جان فزاست و به سان آینه ای بی زنگار، فرصت تماشای دیگر گونه هستی را به آدمی می بخشد. شعر نزد ایرانیان مرتبتی بی مثال دارد؛ زیرا نه تنها عنصر بر سازنده هویت ملی است که عصاره ایمان و ارزشهای جاودانی این ملت و تمدن بزرگ و دیرینه نیز به شمار می رود. حکیم نظامی، شاعر بلند آوازه سده ششم هجری، یکی از ستون های افراشته زبان ادب فارسی است که میراث حِکمی و ادبی او در ستایش و نکوداشت انسانی کامل و رسیدن به کمال بشری است. سخنوری که ((پنج گنج)) او، سرشار از آموزه‌های سترگ عرفانی، تعلیمی و اخلاقی و رازورزی هایش گویای بینش عمیق دینی و قرب به مقام ربوبی و تلمیحات و تصریحات قرآنی او نشانگر وسعت دانش قرآنی و حدیثی اوست.
نام حکیم نظامی به گونه ای زیبا با ادب و فرهنگ ایرانی-اسلامی گره خورده و آثار فاخر او نه تنها بیانی از فرهنگ ایران زمین که میراث مشترک تمامی بشریت است. بنای اندیشه های این سخنور یگانه بزمنامه سرا، بر وطن دوستی استوار شده و ایمان به آموزه های ناب اسلامی در سطر به سطر آثارش به چشم می خورد.
نظامی از دیدگاه ما، حلیه پیوند و دوستی میان اقشار گسترده ای از جامعه بشری به ویژه ملت های ایران تاجیکستان، افغانستان و آذربایجان است و بدون شک تلاش های ارزنده کشورهای فارسی زبان هم می تواند راهی برای پاسداشت مؤلفه های فرهنگی مشترک قلمداد شود. بر این منوال ، روز بزرگداشت حکیم نظامی یکی از روزهای پاسداشت مقام رفیع زبان و ادب فارسی است که گستره آن مرزهای ایران فرهنگی را با آن سابقه و پیشینه تمدنی غنی ، در نوردیده و شعاع آن بخشهای وسیعی از جهان امروزی را در بر گرفته است. خرسندیم که دولت انقلابی و مردمی ، فصل نوینی را در پاسداشت زبان فارسی و مفاخر آن در همه ابعاد آغاز کرده و بر این باور است که زبان فارسی همانند همه زبان های دیگر، به زایش و نوسازی نیاز دارد.
امروز برای صیانت از این میراث گرانبها نیازمند جهادی تبیینی و فرهنگی هستیم. از این رو عزم راسخ دولت هم بر بازنگری در حوزه هنرهای اصیل ایرانی و پرهیز از نگاه ویترینی و توجه به محتوا و زیر ساخت هاست. اکنون که این میراث سترگ از غرقاب طوفان زای تاریخ به دست ما رسیده، بر ماست که جایگاه شاعرانی چون حکیم نظامی را در تاریخچه غنی شعر فارسی بازخوانی و میراث غنی شعری و اندیشگی این سخنور بزرگ را در کنار آثار ارزشمند دیگر گویندگان و نویسندگان پارسی تحلیل کنیم. باید جاذبه نظامی را در حافظه جهانی همچون حافظه داخلی بیش از پیش بشناسیم و به آن ارج نهیم.معرفی شاعرانی چون حکیم نظامی از سطح نخبگانی به سطح عمومی جامعه از دیگر ضروریات است که البته صدا و سیما و سایر رسانه ها در این زمینه نقش مهمی می توانند ایفا کنند.
۲۱ اسفندماه تنها روز برای گرامی داشت نام یک شاعر و احترام به مقام فراخناک سخنوری بزرگ نیست که فزون تر از آن، روز گرامی داشت عواطف ناب انسانی و نکوداشت اندیشه و پاسداشت جان آدمی و عظمت گوهر انسانی است.
در پایان تلاش‌های سخت کوشان و دست اندرکاران دومین دوره بزرگداشت حکیم نظامی را در جای جای میهن عزیز و در خارج از مرزهای ایران اسلامی گرامی می‌دارم و بزرگ می‌شمارم .همچنین از همکارانم در ستاد مرکزی بزرگداشت حکیم نظامی، ستادهای استانی و نیز انجمن‌ها و مؤسسات فرهنگی و ادبی دستگاه‌های مختلف، صدا و سیما، رسانه های مکتوب و برخط و خبرگزاری ها که با پیش بینی و اجرای برنامه های متنوع برای بزرگداشت این شاعر و داستان سرای پارسی گوی حوزه تمدنی ایران سنگ تمام گذاشته اند، قدردانی میکنم. همزمانی نیمه شعبان و سالروز ولادت باسعادت حضرت مهدی (عج) را با آیین‌های هفته بزرگداشت حکیم نظامی به فال نیک می گیرم و امیدوارم این تقارن، فرصتی برای افزایش نشاط اجتماعی و امیدآفرینی مردم عزیز ایران فراهم سازد.
بهترین خاتمه سخن در بزرگداشت این شاعر عزیز و دردانه سخن پارسی، تک بیتی زیبا از خود اوست که فرمود:

فاتحه فکرت و ختم سخن نام خدایست بر او ختم

محمد مهدی اسماعیلی

Message of the Minister of Culture and Islamic Guidance of the Islamic Republic of Iran on the occasion of the second commemoration week of Hakim Nizami

Wherever wisdom creates a treasure

From the name of God makes the key for it

(Hakim Nizami’s Iqbalnama)

Poetry and literature are regarded as the manifestations of human culture and civilization, embodying intoxicating chant that like an untarnished mirror allows man to behold the existence otherwise. Poetry has an unparalleled status among Iranians; since it is not only an element of the national identity, but it is also the essence of faith and eternal values of the great ancient Iranian nation and civilization. Hakim Nizami, the prominent poet of the 6th century, is one of the pillars of Persian literature; his literary legacy is in praise of a perfect man and reaching human perfection. Nizami`s Panj Ganj abounds in great mystical, didactic and moral teachings, its mysteries are indicative of his deep religious insight and proximity to the station of God, and his Quranic comments and interpretations reveals his infinite knowledge on Quran and hadith.

Hakim Nizami is part and parcel of Iranian-Islamic literature and culture; his magnificent heritage not only belongs to Iranian culture, but it is also a common heritage of all humanity. The foundation of the thoughts of this great master of speech is laid on patriotism and faith in pure Islamic teachings which is reflected in every lines of his poems.

From our point of view, Nizami enhances friendship between major human societies, especially the countries of Iran, Tajikistan, Afghanistan, and Azerbaijan, and without a doubt, the valuable efforts of Persian-speaking countries can contribute to the preservation of common cultural heritage. Hence, to commemorate the day of Hakim Nizami is to honor the lofty position of Persian language and literature, whose influence transcends borders of cultural Iran with its rich history and civilization and is extended across the vast expansion of the modern world.

We are happy that the people’s revolutionary government has started a new chapter in the preservation of the Persian language and the literary dignitaries in all dimensions believing that Persian, like other languages, needs to be revitalized and revived.

Today, we need an explanatory and cultural jihad to protect this priceless heritage. Therefore, the government’s firm determination is to review the areas of traditional Iranian arts and to avoid to seemingly look at the content and infrastructure. It is imperative for us, the inheritors of this great legacy that has outlived the calamities throughout ages in history, to review the status of poets like Hakim Nizami in the rich history of Persian poetry and to analyze the invaluable poetic and intellectual heritage of this celebrated thinker alongside other valuable works of Persian writers and poets. We should go far in recapturing the appeal that Nizami exerted for so many centuries on the Persian-speaking nations as well as the world. Introducing poets like Hakim Nizami from the elite level to the general level of society is among other necessities, and of course radio and TV and other media can play an important role in this regard.

Esfand 21 (March 12) is not merely a day for honoring a poet and the noble position of a great master of speech, it is the day for honoring pure human emotions and the dignity of thought and protecting the human life and the grandeur of the human essence.

At the end, I appreciate and honor the efforts of the hardworking organizers and those contributed to the second commemoration of Hakim Nizami wherever they are be it in our homeland or beyond the borders of Islamic Iran. Also, I would like to express my gratitude to my colleagues in the headquarters of the commemoration of Hakim Nizami, provincial headquarters as well as associations and cultural institutes, media organizations, radio and television, print and online media, and news agencies who have laid the foundation for planning and implementing various programs to honor such iconic Persian poet and storyteller. I take the coincidence of the 15th of Sha’ban, the auspicious birth anniversary of Hazrat Mahdi (AS), with the commemoration week of Hakim Nizami as a good omen and I hope that this symmetry will provide an opportunity for boosting social vitality and hope for the dear Iranian people.

In conclusion I quote a beautiful couplet from Hakim Nizami as the best closure to my speech in commemoration of this distinctive Persian poet:

The end of reflection and the end of word

Is the name of God, on Him place your seal

 Mohammad Mehdi Esmaili