نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
نشست خبری «همایش ملی بزرگداشت حکیم نظامی شاعر پارسی قرن ششم» دوشنبه ۱۶ اسفندماه ۱۴۰۰ با حضور دکتر حسن بلخاری رئیس و دکتر کاوه خورابه معاون پژوهشی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در محل تالار آیینه انجمن برگزار شد. در این نشست خبری که با حضور نمایندگان مختلفی از رسانه‌های کشور برگزار شد، حسن بلخاری […]
نشست خبری «همایش ملی بزرگداشت حکیم نظامی شاعر پارسی قرن ششم» دوشنبه ۱۶ اسفندماه ۱۴۰۰ با حضور دکتر حسن بلخاری رئیس و دکتر کاوه خورابه معاون پژوهشی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در محل تالار آیینه انجمن برگزار شد. در این نشست خبری که با حضور نمایندگان مختلفی از رسانه‌های کشور برگزار شد، حسن بلخاری رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی طی سخنانی گفت: من در این مدت با خود عهد کرده‌ام که در بحث در خصوص حکیم نظامی، کلام را با ابیاتی از «هفت پیکر» آغاز کنم. یعنی همان ابیاتی که بیانگر ریشۀ تأملات و تعلقات اوست:
همه عالم تن است و ایران دل نیست گوینده زین قیاس خجل چونکه ایران دل زمین باشد دل ز تن بِه بود یقین باشد زان ولایت که سروران دارند بهترین جای بهتران دارند
توجه ویژه به برگزاری بزرگداشت حکیم نظامی او در ادامه سخنان خود گفت: ۲۱ اسفند ماه هرسال در تقویم ملی ایران، به نام نامی و مبارک حکیم نظامی ثبت شده است. از این رو انجمن بنابه وظیفه‌ای که بر عهده دارد، برنامه‌هایی را در دستور کار خود قرار داده است. امسال نیز به دلایلی، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی به صورت ویژه در خصوص برگزاری این بزرگداشت اهتمام ورزید. به همین علت تصمیم بر این شد که این بزرگداشت به صورت ویژه‌تر نسبت به سال‌های قبل پیگیری و برگزار شود. در همین راستا بخش علمی و فرهنگی و پژوهشی این بزرگداشت، بر عهده انجمن مفاخر قرار گرفت. بر همین اساس سلسله برنامه‌های پیش همایشی را نیز تدارک دیده‌ایم. و با یاری خداوند روز های شنبه و یکشنبه ۲۱ و ۲۲ اسفندماه نیز همایش اصلی برگزار خواهد شد.
مصادره نظامی از سوی برخی کشورها او افزود: متأسفانه برخی از کشورها در قلمرو مصادره برخی از شخصیت‌های ایرانی، آن هم نه در جهت تبلیغ وجه انسانی و علمی و بشری و همچنین تعلق این بزرگان به بشریت بلکه در قلمرو نفی ایرانیت و پارسی‌گویی این بزرگان حرکت می‌کنند. بدون تردید چنین روندی، نامطلوب ارزیابی می‌شود. البته ما ایرانیان بخیل نیستیم. در طول تاریخ فرهنگ و تمدن خود، بزرگانی که به تاریخ بشریت هدیه کرده‌ایم، متعلق به کل بشریت می‌دانیم. علومی که در جهت ایجاد و رشد ارتقاء آن تلاش کرده‌اند، متعلق به تمامی بشر است. به عنوان نمونه مولانا، حافظ، نظامی و دیگران، دارای وجوه انسانی جهان شمولی هستند.
موضع روشن انجمن آثار و مفاخر فرهنگی درباره نظامی استاد دانشگاه تهران افزود: با این وصف وقتی در قلمرو مسائل سیاسی، حرکت‌هایی صورت می‌گیرد که در راستای بزرگداشت مقام انسانی و علمی و فرهنگی این بزرگان نیست؛ بلکه با هدف مسائل صرفا سیاسی صورت می‌گیرد، لذا طبیعی است که انجمن آثار و مفاخر فرهنگی موضع خود را آشکار نماید. این همایش دقیقا در همین راستا تدارک دیده شد. در مجموع امیدواریم به تمامی اهداف خود برسیم. همچنین امید است که جایزه ویژۀ حکیم نظامی که توسط آقای دکتر ایوبی طراحی شده است و سایر کارهای دیگری که در سال‌های بعد هم ادامه خواهند داشت، نتیجه لازم و مطلوب را کسب کنند. بدون تردید آثار حاصل از این فعالیت‌ها در آینده بیشتر و بهتر روشن خواهند شد.
نقش نظامی در تاریخ و تمدن ایرانی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با اشاره به جایگاه حکیم نظامی در تاریخ و تمدن ایران نیز گفت: هگل، فیلسوف بزرگ آلمانی در مورد فرهنگ ایران، بحث مهمی در خصوص گرایش از حماسه پهلوانی به سمت حماسه عاشقانه دارد. هگل، حکیم نظامی را قهرمان این عرصه ارزیابی می‌کند. بر همین اساس نظامی نه تنها جایگاهی جهانی دارد، بلکه در حوزه تمدنی ما هم، نقش شگرف و مهمی را در ظهور ادبیات غنایی، ایفا کرده است. بلخاری تأکید کرد: نظامی در رشد و ترقی این نوع ادبیات و همچنین در استفاده از تشبیهات و استعارات بسیار خیال انگیز، نقشی بی‌بدیل دارد. تاثیرات نظامی را در این زمینه نمی‌توان نادیده گرفت. به عنوان نمونه، مولانا را که به مثابه یکی از قله‌های بلند شعر فارسی می‌شناسیم، او در مواردی متأثر از شیوه نظامی است. این جایگاه رفیع و البته مهمتر از آن، نقش تمدنی حکیم نظامی که تمامی علوم رایج زمان خود را نیز خوانده و به آن اشراف داشته است، قابل کتمان نیست. او تأکید کرد: هفت پیکر اشاره به وقوف کامل حکیم نظامی به مبانی عرفانی رنگ‌شناسی در تمدن ما نیز دارد. بدون شک آثار دیگر حکیم نظامی، زمان فوق العاده فراخی می‌طلبد که امیدوارم همایش و پیش‌همایش‌های ما در تبیین این گنجینه عظیم ادبیات ایرانی موثر واقع شود. گرچه حقیقتا نمی‌توان در قیاس با عظمت این اثر، شأن اثر را منعکس کرد، با این وصف امیدوارم این روند طلیعه‌ای باشد برای سال‌های بعد که در باب شناخت نظامی اقدامات دیگری خواهیم داشت.
توصیه به کشورهای همسایه برای همکاری با ایران در بزرگداشت نظامی رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ابراز کرد: ما به همه کشورهایی که به دنبال نفی ایرانیت بزرگان فارسی زبان و ایرانی هستند، پیشنهاد می‌کنیم که به جای چنین حرکاتی که قطعا نزد خردمندان عالم، جلوه‌ای بد و غلط دارد، مشارکت علمی و فرهنگی داشته باشند. چه ایرادی دارد که بین ایران و ترکیه همایش مشترکِ بین‌المللی در مورد مولانا انجام شود؟ چه ایرادی دارد که بین ایران و آذربایجان همایش بین‌المللیِ وسیعی در خصوص نظامی صورت بگیرد؟ بلخاری در بخش دیگری از سخنان خود گفت: وجوهی از سخرانی‌هایِ برگزار شده از سوی انجمن در بزرگداشت نظامی، اختصاص به جنبه های بین‌المللی داشت. به عنوان نمونه یکی پیش‌همایش‌های ویژه ما با حضور عالی‌ترین و برجسته‌ترین دانشمندان تاجیکی صورت گرفته است. با مراجعه به سایت و اینستاگرام انجمن، شاهد هستیم که افراد زیادی این سخنرانی ها را از نظر گذرانده اند. همچنین استادان حاضر ضمن قرائت ابیات مشهور نظامی، تعجب کرده‌اند که چرا کشوری مثل آذربایجان نظامی را اینچنین مصادره کرده، در حالی که هیچ شعر ترکی از این شاعر وجود ندارد. البته انجمن به هیچ وجه وارد این مسائل حاشیه‌ای نمی‌شود؛ ولی به هر جهت این موضع آنقدر مشخص و روشن است که هیچ فرد منصف و فرزانه‌ای در آن تردیدی نمی‌کند. اگر این اقدامات ادامه‌دار شود، قطعا، متفکران عالم در مقابل این حرکت تحریفی قرار خواهند گرفت.
کاربرد سلاح اندیشه و فکر در مواجه با تحریف گران در ادامه کاوه خورابه معاون علمی پژوهشی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی نیز طی سخنانی گفت: دغدغه انجمن آثار و مفاخر فرهنگی درباره نظامی همیشگی بوده و خواهد بود. از این رو ما از سالیان گذشته، بحث از جایگاه علمی و فرهنگی نظامی را همیشه مد نظر داشته‌ایم و در این عرصه فعالیت کرده‌ایم. اما شاید این‌بار گونه‌ای از تعاملِ تقابلی را در این خصوص شاهد باشیم. البته بخش تعاملی این جریان برای ما بسیار مهمتر است. با این وصف بر اساس تحریفی که از سوی برخی از همسایه‌های ما در خصوص نظامی رخ داده است، متاسفانه تقابل هایی هم اتفاق افتاده است. ما حتما در این مورد با سلاح اندیشه و فکر حرکت می‌کنیم و با این حرکت، تاریخ را بار دیگر بازشناسی خواهیم کرد. بدون شک در این مسیر، حقیقت برای همگان آشکار خواهد شد.
استفاده بهینه از توان نظامی پژوهان معاون پژوهشی انجمن افزود: به نظر می‌رسد که نهضتی ملی درباره نظامی شکل گرفته که توامان، هشدار و نوید می‌دهد. هشدار از آن جهت که هر غفلتی باعث از دست رفتن سرمایه‌های فرهنگی ما خواهد شد. نوید بخش بودن آن نیز از آن‌رو است که با یک همدلی می‌توانیم نهایتِ استفاده را از ظرفیت‌های فرهنگی خود انجام دهیم. در همین راستا یکی از کارهای بسیار خوبی که صورت گرفت، گفت‌وگو و تعامل و شناسایی بود که با اهل اندیشه و ادب و حکمت، با تمرکز بر حوزه نظامی‌شناسی صورت گرفت. ما تقریبا با تمامی استان‌های کشور مکاتباتی را انجام داده‌ایم تا نظامی‌شناس‌های خود را به ما معرفی کنند و ضمن گفت‌وگو با این بزرگان، از توان فکری آنها استفاده می‌کنیم. بسیاری از استانها نیز به ما پاسخ مثبت دادند. در مجموع نتیجۀ کار تا به امروز، مقبول است.
حضور ۴۰ سخنران در همایش دو روزه بزرگداشت نظامی او تصریح کرد: در ایامی که برای بزرگداشت نظامی تعریف شده، در قالب پیش همایش‌هایی، فعالیت های ویژه‌ای انجام دادیم. در این جلسات، ضمن حضور اساتید و نظامی‌پژوهان، توافقاتی برای سخنرانی‌ها صورت گرفت. تا کنون تقریبا با ۶۰ نفر وارد مذاکره جهت سخنرانی شدیم و ان شاء الله نتیجه این سخنرانی‌ها به سمع و نظر مردم خواهد رسید. در این راستا در روزهای ۲۱ و ۲۲ اسفند بیش از ۴۰ سخنرانی خواهیم داشت. با توجه به فعالیت‌هایی که پیشتر شروع شده، شاهد کمیتی حدودا ۲۰ نفره از سخنرانی‌هایی بوده‌ایم. مجموعه این سخرانی‌ها در آینده به صورت کتاب همایش به سمع و نظرعموم علاقه مندان خواهد رسید.
زنده بودن نظامی در جامعه ایران خورابه افزود: در ستاد ملی بزرگداشت حکیم نظامی پویشی برگزار شد که در حقیقت حرکت از حوزه نخبگی به سوی حوزه های اجتماعی است. می‌دانیم که اساتید ما به صورت جدی، از بدو پدیدار شدن حکیم نظامی تا کنون، فعالیت‌های در خور توجهی داشته‌‌اند. کافی است بنگریم که به تقلید از نظامی چه کارهایی صورت گرفته است. هر کدام از این آثار در قالب گفتارها و منظومه‌ها و آثار پدید آمده توسط بسیاری از بزرگان همچون امیرخسرو دهلوی، رکن الدین حسینی، سلمان ساوجی، اهلی شیرازی و…. به فرجام رسیده است. امروزه نیز دانشجویان ما دست به پژوهش‌هایی عمیق در این زمینه می‌زنند. این به معنای زنده بودن نظامی در تاریخ اندیشه و حکمت ما است. اما شاید در عرصه عمومی، باید مردم بیشتر درگیر این رویه می‌شدند که البته خوشبختانه این مهم نیز اخیرا کم و بیش اتفاق افتاده است. در مجموع چنین فعالیت‌هایی نشان از زنده بودن نظامی در جامعه ما دارد. معاون علمی پژوهشی انجمن آثار و مفاخر ادامه داد: بر اساس این پویش، انجمن به کمک همراهان خود، پویشی را آغاز کرد که در آن، از محضر اساتید برجسته ای استفاده شده است. در اولین قدم، حدودا ۴۰ نفر از نظامی‌پژوهان بزرگ را معرفی کردیم. البته این روند همچنان ادامه خواهد داشت. در بخش دیگری نیز نزدیک به ۲۰ نفر از استادان، گفتارهایی را به صورت صوتی و تصویری در اختیار ما قرار دادند که اکثر آنها منعکس شده است.البته این روند همچنان ادامه دارد. همچنین از بسیاری از بزرگان هم درخواست کرده‌ایم که با زبان آذری و ترکی کمک حال ما باشند و سخنرانی‌هایی را به این زبان ایراد نمایند. اوافزود: با یاری خداوند متعال ۲۱ اسفندماه، ساعت ۹ صبح افتتاحیۀ همایش ملی بزرگداشت حکیم نظامی را برگزار خواهیم کرد. در بخش اولِ این همایش به صورت حضوری و با شرکت جمع محدودی از شرکت کنندگان، مراسم را آغاز خواهیم کرد. سایر سخنرانی‌ها نیز در پنل‌های مختلف در بعد از ظهر روز اول، همچنین در روز ۲۲ اسفند به سمع و نظر علاقه‌مندان خواهد رسید. معاون پژوهشی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در پایان گفت: در عرصه انتشار کتب نیز، بعد از پایان یافتن همایش، مقالاتی که از سوی استادان و پژوهشگران برای ما ارسال شده، در قالب کتاب مجموعه مقالات این همایش به چاپ خواهد رسید. همچنین دو شماره از فصلنامه‌های تخصصی انجمن نیز به صورت جداگانه درباره حکیم نظامی منتشر خواهد شد. همچنین دو ماهنامه مفاخر ماندگار نیز با محوریت نظامی منتشر و در اختیار مخاطبین انجمن قرار خواهد گرفت.