متن سخنرانی محمدحسن اصغرنیا در مراسم بزرگداشت استاد جعفر خمامی‌زاده

تاریخ ایجاد : یکشنبه, ۲۷ دی ۱۳۹۴ در مراسم بزرگداشت استاد فاضل، مرحوم جعفر خمامی‌زاده، که روز ‌ شنبه ۲۶ دی‌ماه ۱۳۹۴ در تالار اجتماعات شهید مطهری انجمن برگزار شد، محمدحسن اصغرنیا، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و از شاگردان استاد خمامی‌زاده به ایراد سخنرانی پرداخت. متن سخنرانی ایشان بدین شرح است: اندیشمند گیلان‌زمین (یادی از […]

تاریخ ایجاد :

یکشنبه, ۲۷ دی ۱۳۹۴

asgharniaدر مراسم بزرگداشت استاد فاضل، مرحوم جعفر خمامی‌زاده، که روز ‌ شنبه ۲۶ دی‌ماه ۱۳۹۴ در تالار اجتماعات شهید مطهری انجمن برگزار شد، محمدحسن اصغرنیا، عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و از شاگردان استاد خمامی‌زاده به ایراد سخنرانی پرداخت.

متن سخنرانی ایشان بدین شرح است:

اندیشمند گیلان‌زمین
(یادی از استاد خمامی‌زاده)

به نام خداوند لوح و قلم
حقیقت‌نگار وجود از عدم
خداوند دانندۀ رازها
پدیدآور صوت و آوازها

موضوع این نوشتار درباره استاد جعفر خمامی‌زاده است که در شهریور ۱۳۹۳ در زادگاهش شهر رشت به ملکوت اعلی پیوست و در کنار مرقد سرباز رشید اسلام و ایران و، گیلان، شهید میرزا کوچک‌خان جنگلی، در محلّه سلیمانداراب رشت مدفون گردید.
او در سال ۱۲۹۹ در محلّه ساغری‌سازان به دنیا آمد و پدر ایشان از علمای دین بودند و اجازه اجتهاد از مراجع به‌نام نجف‌اشرف آیت‌الله ملاّ محمّدکاظم خراسانی و ملاّ عبدالله مازندرانی داشتند و امامت جماعت بقعه آقا سیّدابراهیم رشت ـ که ملجأ و پناهی برای مردم بودند و با حسن خلق و مدارا با خلق‌الله و مساعدت به مستضعفین زبانزد خاص و عام. درباره شیخ عیسی خمامی آیت‌الله محمّدکاظم خراسانی در قسمتی از اجازه‌نامه خود چنین نوشته‌اند:
«و فخرالفقهاء العالم الربّانی الشیخ عیسی الرشتی الخمامی ادام‌الله ایّام افاداته و افاضاته و …» و امّا آیت‌الله [صلا] عبدالله مازندرانی چنین مرقوم داشته‌اند:
«قدوهالفضلا الکرام المرید الوفی جناب الشیخ عیسی الرشتی دام فضله و زید توفیقه بعد مهاجرته عن وطنه ارادالمراجعه لاحیا ما به من موات النفوس و اجازنی فی‌الدخول فی‌الامور الحسبیّه‌الّتی جعل‌الله قیامه بید اولیائه و امنائه و حیث وجدته ثقهً صالحا فاجزته فی قبض الحقوق»
به نظر می‌رسد شهادت‌نامه دو عالم عامل در مرکز جهان اسلام و در حوزه علمیّه نجف‌اشرف گویای صدق و صفا، اعتقاد و ایمان و فضل و فهم روحانی رشید مرحوم ابوی استاد جعفر خمامی‌زاده گویای نکته‌های عرفانی و اخلاقی این خاندان جلیل‌القدر است که فرزندانی همچون مرحوم کاظم و ابوالحسن و جعفر را در دامان دین و دانش پرورده است و مرجعی علمی برای اهل تحقیق و پژوهش ایرانیان تحویل جامعه انسانی ـ ایرانی داده است.
استاد خمامی‌زاده ریاست شورای عالی مرکز بازشناسی نهضت جنگل را برعهده داشت. این مرکز با همدلی و همراهی استادان فرهیخته در سال ۱۳۶۸ تأسیس شد و استادان همدل و همراه بازشناسی نهضت جنگل عبارتند از: ۱- سیّد جعفر مهرداد ۲- دکتر مهدی محقق ۳- استاد غلامحسین امیرخانی ۴- دکتر سیّدجعفر لواسانی ۵- استاد فریدون نوزاد ۶- دکتر کیانوش کیانی ۷- مهندس روبرت واهانیان ۸- دکتر علی ططری ۹- محمّدجعفر گیلانی ۱۰- مهندس علیرضا محفوظی ۱۱- فتح‌الله کشاورز ۱۲- رضا مظفری ۱۳- مهندس ناصرنوائی ۱۴- دکتر مجتبی اصغرنیا ۱۵- علی کریمیان ۱۶- دکتر ناصر عظیمی ۱۷- مهندس محمّد صالحی ۱۸- دکتر توفیق هـ. سبحانی و مرحومان دکتر عنایت‌الله رضا و سیّدتقی میرابوالقاسمی و … مرکز بازشناسی نهضت جنگل تاکنون آثار متعدّدی درباره نهضت جنگل و رهبر آن، میرزا کوچک‌خان، به چاپ رسانده است.
از جمله این آثار: نهضت جنگل به روایت تصویر، بلشویکها در گیلان مدخلی بر بازشناسی نهضت جنگل، سردار قبیله شقایق، سرود سبز رهایی، مداخلات شرمگینانه شوروی در نهضت جنگل، جنبش جنگل، مکاتبات میرزا، درآمدی بر شخصیّت و آراء سردار جنگل و …
استاد خمامی‌زاده عضو مؤسّسه خیریّه عصای سفید بود که در خدمت نابینایان و کم‌بینایان است، و در ایجاد کتابخانه گویا و کتاب‌هایی با خطّ بریل در کتابخانه خاتم‌الانبیای شهر رشت نقش بسزایی در اعتلای دانش و فرهنگ معلولان و نابینایان داشتند.
استاد از جمله رؤسای کتابخانه ملّی شهر رشت بود. کتابخانه ملّی رشت در سال ۱۳۰۶ تأسیس شد که در قدمت تأسیس رتبه اوّل را در ایران داراست. و اکنون پس از گذشت هشتاد و هشت سال همچنان فعّالیّت مردمی خود را ادامه می‌دهد و نوعی ملموس از مدیریّت فرهنگی مردمی کشور است.
استاد خمامی‌زاده به ویژگی‌های ارزشمندی آراسته بود که از جمله آنها می‌توان به این خصائل اشاره کرد: ادب و تواضع، ایمان و تلاش، ارادت به اهل بیت و ائمه معصومین، پاکدستی و پاکدامنی، خودمهاری و خیرخواهی، حسن خلق و معتمد افراد و جامعه‌بودن پیشگام در اجرای امور خیر و تأسیس مؤسّسات عامّ‌المنفعه.
این خصلت‌های مربّی نمونه ما باعث شد تا شاگردان او راهش را ادامه دهند و دست‌پرورده‌های ایشان در داخل و خارج از کشور کارهای  ارزشمندی برای ساختن مدارس در استان به دست استادشان به انجام برسانند. همچنین طرح توسعه دانشگاه گیلان با زیربنای ۹۳۰۰ متر از جمله پیشنهادهای خیرخواهانه استاد است که به همّت شاگردش دکتر سیّدجعفر ابریشمچیان ساخته شده است و مدارسی که پس از زلزله ۱۳۶۹ گیلان در رودبار و رشت و ماسوله به جای مانده است.
از استاد خمامی‌زاده آثار متعدّدی در ترجمه و تألیف به جا مانده است.
استاد جعفر خمامی‌زاده سرانجام در هشتم شهریورماه ۱۳۹۳ در همان خانه‌‌ای که به دنیا آمده بود، با زندگی وداع کرد و با دلی آرام و مرگی شیرین جان به جان‌آفرین تسلیم نمود. مرگ استاد را می‌توان «مرگ مغبوط» نامید؛ یعنی مرگی که باید به آن غبطه خورد و آرزو کرد که ما هم همچون او زندگانی کنیم و وقتی از دنیا می‌رویم  وظایف انسانی خود را به حدّ کمال رسانیده باشیم. شیوه زندگی استاد برای اهل فکر الگویی است مثال‌زدنی که مانند او قدم برداریم و به درستی قلم بزنیم و ادب و اخلاق را مقدّم بدانیم…
او از مترجمان به نام کشور محسوب می‌شود و کتاب‌های دارالمرز گیلان و روزنامه‌های ایران که در دوران مشروطیّت در گیلان به چاپ می‌رسیده و صنعت نوغان ایران را که هـ .ل. رابینو به فرانسه نوشته بود به فارسی ترجمه کرده است و گویش گیلکی نوشته کریستن سن از ترجمه‌های دیگر اوست و کتاب برنج در گیلان و دریای خزر و ولایات جنوب دریای خزر را به صورت فرهنگ مکتوب درآورده است و بعضی از آنها را انتشارات روزنامه اطّلاعات به چاپ رسانده است.
روحش شاد و یادش گرامی باد.

زندگی هنگامه فریادهاست
سرگذشت درگذشت یادهاست