در هشتمین نشست تخصصی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی با عنوان «فلسفه هنر از دیدگاه مولانا» که روز سه‌شنبه ۳۱ فروردین‌ماه۱۳۹۵ در ساختمان شماره ۲ انجمن برگزار شد، دکتر مهدی محقق، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به ایراد سخنرانی پرداخت.

متن سخنرانی ایشان بدین شرح است:
خوشبختانه در این مجلس استاد محترم جناب آقای دکتر محبتی قبول فرمودند که در موضوع فلسفه هنر از دیدگاه مولانا برای ما صحبت کنند.
هنر در معنی عامش مورد توجه دانشمندان بوده است و آن را به صورت‌های مختلف و با تعبیرات مختلف بیان کرده‌اند. گاهی از هنر به جمال تعبیر می‌شود که زیبایی است. «إِنَّ اللَّهَ جَمِیلٌ و یُحِبُّ الْجَمَال»(خداوند زیباست و زیبایی را دوست دارد)
هنر به هر نحوی که باشد یک زیبایی است که روح انسان را تلطیف می‌کند. اعم از این که هنر، هنر نقاشی باشد یا موسیقی. مولانا نیز می‌گوید:

ناله سرنا و تهدید دهل               چیزکی ماند بدان ناقور کل
پس حکیمان گفته‌اند این لحن‌ها      از دوار چرخ بگرفتیم ما

که اشاره دارد به عقاید فیثاغورث که می‌گفت حرکات افلاک دارای صدا و آواز هستند. در یکی از جلسات گفته بودم که زمانی حضرت علی بن ابی طالب(ع) از کنار یک کلیسا رد می‌شدند، ناقوس کلیسا به صدا درآمد. ایشان به اصحاب خود گفتند: می‌دانید که این ناقوس چه می‌گوید: اصحاب گفتند که ناقوس که زبان ندارد فقط آهنگ است. حضرت جملاتی را فرمودند که مطابق با ریتم نوای همان ناقوس بود. حضرت فرمودند که ناقوس می‌گوید:

لا اله الا الله                             حقا حقا صدقا صدقا
معبودی به حق و شایسته پرستش جز خدا نیست، این را بحق و راستی می گویم.
ان الدنیا قد غرتنا                        و شغلتنا و استهوتنا
به راستی که دنیا ما را فریفت و ما را به خود سرگرم نموده و سرگشته و مدهوش گردانید.
یابن الدنیا مهلا مهلا                       یابن الدنیا دقا دقا
ای فرزند دنیا آرام باش آرام ،‌ ای فرزند دنیا در کار خود دقیق شو ، دقیق
یابن الدنیا جمعا جمعا                  تفنی الدنیا قرنا قرنا
ای فرزند دنیا (کردار نیک) گردآوری کن ، گردآوردنی. دنیا سپری می‌شود قرن به قرن
ما من یوم یمضی عنا                       الا اوهی رکنا منا
هیچ روزی از عمر ما نمی گذرد ج‍ز اینکه پایه و رکنی از ما را سست می گرداند.
قد ضیعنا دارا تبقی                       و استوطنا دارا تفنی
ما سرای باقی را ضایع نمودیم و سرای فانی را وطن و جایگاه خویش ساختیم.
لسنا ندری ما فرّطنا                         فیها الا لو قد متنا
ما آنچه را که در آن کوتاهی نموده ایم نمی دانیم مگر روزی که مرگ سراغ ما بیاید.

با این عبارات می‌شود فهمید که آن ریتم موسیقی ناقوس به چه کیفیت بوده که حضرت با این عبارات بیان فرمودند. از این جهت است که همیشه بزرگان ما مثل مولانا با دیده احترام به هنر نگاه می‌کردند. اعم از نقاشی یا هنر موسیقی که داستان رومیان و چینیان که مسابقه نقاشی می‌دادند که یک طرف گفتند ما هیچ احتیاجی به ابزار نقاشی نداریم و فقط دیوار را صیقل می‌دادند و وقتی منعکس شد در دیوار مقابل جلوه آن نقاشی بهتر از اصل‌اش بود که با ابزارآلات نقاشی کرده بودند.
در هر حال ما از استاد دکتر محبتی سپاسگزاریم که لطف فرمودند و ما را مستفیض می‌نمایند.