سخنرانی دکتر بلخاری، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در اختتامیه درس گفتارهایی درباره «سنایی»

دوشنبه, ۱۰ دی ۱۳۹۷ آخرین نشست از سلسله درس‌گفتارهایی درباره سنایی با سخنرانی دکتر حسن بلخاری، رئیس انجمن مفاخر و آثار فرهنگی روز چهارشنبه پنجم دی‌ماه ۱۳۹۷، در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد. آخرین نشست از سلسله درس‌گفتارهایی درباره سنایی با عنوان «از سنایی چه آموختیم؟»، با سخنرانی حسن بلخاری، رئیس انجمن مفاخر و […]

دوشنبه, ۱۰ دی ۱۳۹۷

sanaeiakharin darsgoftar sokhanrani dr bolkhari gozaresh

آخرین نشست از سلسله درس‌گفتارهایی درباره سنایی با سخنرانی دکتر حسن بلخاری، رئیس انجمن مفاخر و آثار فرهنگی روز چهارشنبه پنجم دی‌ماه ۱۳۹۷، در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

آخرین نشست از سلسله درس‌گفتارهایی درباره سنایی با عنوان «از سنایی چه آموختیم؟»، با سخنرانی حسن بلخاری، رئیس انجمن مفاخر و آثار فرهنگی؛ نجمه دری، عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس؛ محمدرضا ایروانی، عضو هیات علمی دانشگاه امام علی علیه‌السلام و علی‌اصغر محمدخانی، معاون فرهنگی موسسه شهر کتاب روز چهارشنبه پنجم دی‌ماه، در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

به گزارش روابط عمومی انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، علی‌اصغر محمدخانی درابتدای این جلسه ضمن اشاره کوتاهی به آنچه که طی این درس‌گفتارها درباره سنایی بیان شده است، گفت: «یکی از مهم‌ترین نکاتی که طی این سلسله درس گفتارها بر آن تاکید شده، تقسیم شعر فارسی به دو دوره قبل و بعد از سنایی بود که درباره ویژگی‌های هر دو دوره هم مباحث مفیدی مطرح شد. از دیگر نکات مهم این درس‌گفتارها، تاکید بر این مسئله بود که سنایی پایه‌گذار شعر عرفانی فارسی است، همچنین تاثیر او بر ادبیات عرفانی هم مورد بحث قرار گرفت.» معاون فرهنگی موسسه شهر کتاب با بیان اینکه  ۵۰ جلسه درس‌گفتار درباره سنایی گامی بزرگی در جهت شناساندن بیشتر این شاعر و حکیم ایرانی خواهد بود افزود:«درادبایت ما جای تالیف یک تک‌نگاری درباره سنایی خالی است. امیدوارم کسی پیشقدم شود و یک کتاب تک‌نگاری درباره سنایی به سبک امروزی به رشته تحریر درآورد.»

ورود عرفان به ساحت شعر با همت سنایی
درادامه این جلسه حسن بلخاری با اشاره به  برگزاری یازده سال درس‌گفتار درباره ادیبان و شاعران کلاسیک درشهر کتاب را فعالیتی شگرف و بی‌نظیر خواند و گفت: «ما تا به حال در هیچ دوره و هیچ مکان، محفل و فضای آکادمیکی شاهد این اقدام مهم  نبودیم، که در باب سنایی ۵۰ جلسه درس گفتار برگزار شود و ابعاد مختلف شخصیت این شاعر بی‌نظیر ادب فارسی، مورد توجه و تامل قرار گیرد. بنابراین همت جناب محمدخانی و شهرکتاب دربرگزاری این درس‌گفتارها را در حقیقت نوعی  تلاش مجدانه برای تدوین دانشنامه‌های مستقل بزرگان ادب و فرهنگ ایران می‌دانم.» رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی درادامه گفت:« درباره سنایی حتما باید باب فعالیت های جدید باز شود. یعنی این ۵۰ جلسه درس‌گفتار از لحاظ بست مفاهیم معنایی و معنوی سنایی مهم است، اما به نظر من، این پرونده تازه گشوده شده و بسیاری از مباحث درباره این شاعر و حکیم بزگ، نهفته و مستور مانده است که باید هرچه زودتر گشوده شود.» بلخاری در ادامه ضمن اشاره به برخی  ازمباحثی که ممکن است در این ۵۰ جلسه درباره سنایی، به آن  توجه نشده باشد ، اضافه کرد: «جلساتی که در شهر کتاب برگزار شد، به نظر بنده بیشتر از باب افتتاح بحث درباره یک شاعر است، نه اختتام آن. سنایی خود را انسان زنده‌ای دانسته که تا ابد کلامش، که بیان حقیقت است، در جان و جهان آدمیان جاری است. بنابراین اختتامیه‌ای که ما برای درس‌گفتارهایی درباره سنایی گرفته‌ایم، فقط جنبه ای ظاهری دارد و در حقیقت افتتاح بابی برای شناخت  بیشتر سنایی است.» رئیس انجمن مفاخر و آثار فرهنگی ضمن اعلام آمادگی  این انجمن برای همکاری بیشتر با  موسه شهرکتاب در اختصاص روزی برای سنایی و پژوهش بیشتر درباره او، بیان کرد: «با سنایی عرفان و تصوف وارد شعر شد و زبان عرفانی و تعلیمی در کسوت شعر، جهانی را آفرید که نتیجه‌اش  ظهور بزرگانی چون جلال الدین محمد بلخی – مولانا- است.»  استاد دانشگاه تهران بااشاره به جایگاه شعر و ورود عرفان به قلمرو شعر توسط سنایی، اضافه کرد: «پرواضح است که یکی از عوامل استدام عرفان، به‌ویژه در جان و جهان انسان ایرانی، به شعر و نظم درآوردن حقایق عرفانی بوده است. «شعر» معنا را در جان ما ماندگار می‌کند، به همین دلیل کار سنایی بزرگ و سترگ است. امثال سنایی چنان شعر را پرداختند و از انبان معنا انباشتند که بعد از او ، مولانا و حافظ، هیچ‌کس را پیدا نمی‌کنید که به شعر تهمت بزند و ناسزا بگوید. بعد از اقدامات این بزرگان بود که به عبارتی« شعر» زبان بلند عرفان ما شد.» بلخاری در پایان ضمن قرائت متن مقدمه دیوان سنایی که از خود اوست، تصویرگری‌های سنایی در مقدمه را فوق‌العاده خواند و اضافه کرد: «سنایی در این مقدمه، جایگاه شاعر را پس از انبیاء و اولیاء، در مرتبه سوم قرار می‌دهد و خود را از آنان می‌خواند.»

هماهنگی بین وزن و محتوا درشعر سنایی
نجمه درّی، دیگر سخنران نشست بود که موضوع بحث خود را یکی از دلایل اعجاز شعر سنایی عنوان کرد  و گفت: «عوامل زیادی دست به دست هم داده تا ما در مجموع شعر سنایی را در اوج ببینیم. یکی از عوامل اوج شعر سنایی، میزان هماهنگی بین وزن و محتوا در شعر او است. تطبیق وزن و محتوا در شعر شاعرانی چون مولوی، حافظ، سعدی و سنایی، به گونه‌ای است که نهایت انتقال پیام را در پی دارد.»
تقابل عقل و عشق
محمدرضا ایروانی، آخرین سخنران نشست بود که به ایراد سخن پرداخت، او گفت:« سنایی نخستین شاعری است که به صورت جدی، افکار، مفاهیم و مضامین عرفانی را وارد شعر فارسی، به‌ویژه قصیده و غزل می‌کند و این ژانرهای ادبی را در خدمت افکار عرفانی خود قرار می‌دهد.  دیوان سنایی در یک نگاه کلی، تحول شعر فارسی را نشان می‌دهد و این تحول و دگردیسی زائیده تقابل عقل و عشق در این دیوان است. قبل از سنایی و در شعر شاعران دیگر، ساختار ساختارها خرد بوده اما در شعر سنایی نخستین بار، جای خود را به تقابل عقل و عشق می‌دهد، که مضامین اصلی و حتی تغییر و ابداعاتی که سنایی در قصاید و غزلیاتش داشته، صرفا معلول همین تقابل عقل و عشق است.»