رونمایی از تمبر یادبود استاد باستانی پاریزی

آیین بزرگداشت استاد دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی با عنوان «عصر پاریزی» همراه با رونمایی از تمبر یاد بود او با حضور شعرا، نویسندگان، اهالی فرهنگ و هنر و خانواده ایشان در تالار عماد کرمان برگزار شد.

فرشید فلاح مدیر کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان کرمان در این آیین گفت: در وادی فرهنگ مهم نیست ادیب یا سخنور باشی تا با آثار و نوشتار بزرگان فرهنگ و ادب آشنا شده باشی ولازم نیست کرمانی باشی تا نام بزرگی چون استاد محمد ابراهیم باستانی پاریزی را شنیده باشی چرا که او ورای انتصاب مکانی به کرمان و کرمانیان یکی از مفاخر بزرگ عصر ما بود.

او افزود: بزرگمردی که در عمر پر بار خویش به گواه خاطرات و نشانه های ارزشمندی که دلیل آشکار تلاش‌های خستگی ناپذیر اوست، هیچگاه از تلاش باز نایستاد و در طی قریب به هفت دهه از عمر پر بار فعالیت‌های فرهنگی و ادبی و هنری خود بیش از ۶۰ عنوان کتاب ارزشمند را به یادگار گذارد تا نام خویش را در زمره مفاخر این مرز و بوم به یادگار نهد.

وی ادامه داد: شیوه منحصر به فرد استاد در روایت تاریخ و آمیختن کلام به شعر و نغز و حکایت ،کتاب تاریخی او را از علمی خشک و کسل کننده به مجموعه ای از علوم و معارف بدل ساخت و محتوایی دلنشین به این کلام مکتوب بخشید که در این میان ۱۴ عنوان کتاب خاص کرمان بخشی از ادای دین این استاد فرزانه به تاریخ و ادب زادگاه خویش است.فلاح با اشاره به این سخن سید محمود دعایی که ایشان هیچ سخنرانی را بدون ذکر نامی از کرمان به پایان نبرد گفت: این ابراز علاقه و ارادت استاد به وطن سهم ما را در ارج گذاری به مقام شامخ این فرزند حق شناس کرمان دو چندان می سازد.

حجت الاسلام و المسلمین نیکی ملکی مشاور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هم با بیان اینکه قدر پاریزی هارا زمانی‌که زنده هستند، بدانیم اظهار داشت:زمانی از ایشان پرسیدم بدترین روز زندگیتان چه روزی بود و ایشان فرمودند روزی که مرا از داخل آب بیرون انداختند.

او افزود: این درد است که یکی از بزرگترین مفاخرمان را که از سال ۳۸ تا سال ۸۷ به طور شبانه روزدر تدریس بود به اجبار از استادی دانشگاه بازنشسته کردند و هیچ کس هم صدایش در نیامد وهمه سکوت کردند.

*پیام وزیر فرهنگ و ارشاد

وی آنگاه به قرائت پیام وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی که به همین مناسبت صادر شده بود پرداخت که در بخش‌هایی از این پیام آمده است :استاد باستانی پاریزی پیر شیرین سخن تاریخ ایران بود که از میان ما رفت، اما میراث فکری و اخلاقی او همواره بر تارک ایران زمین می درخشد .

فرزانه ای والا مقام که تمام عمرش به تحقیق و تالیف و تدریس گذشت از این رو جایگزینی برای او متصور نیست .

در بخش دیگری از این پیام آمده است :او روستا زاده ای دانشمند بود که سر گذشت ملت ایران را از لا بلای صفحات فراموش شده تاریخ بیرون کشید و آن را در معرض چشمان مردم کوچه و بازار نهاد. این پژوهشگر

نام آور روزگار معاصر به جای اینکه همچون دیگر تاریخ نگاران روایت گر پیروزی ها و شکست های فرمانروایان و حاکمان باشد از زندگی مردم عادی کوچه و خیابان سخن گفت و تاریخ تلخ و غمبار ایران زمین را چنان با قلم شکر خای خود در کام خوانندگان شیرین ساخت که تو گویی آنچه وی فراهم می آورد قند مکرر است نه روایت تلخکامی های مردم فرودست جامعه ایرانی.

وزیر فرهنگ و ارشاداسلامی در پیام خود آورده است:استاد پاریزی هم ساده می نوشت هم درباره مردم ساده سخن می‌گفت از این روست که مخاطب آثارش نه فقط پژوهشگران و استادان دانشگاه بوده اند بلکه کافه مردم نیز از کتاب هایش حظ وافر

می بردند و نکته ها می آموختند.شیفتگی اش به زادگاهش پاریز و کرمان درتک تک آثارش موج می‌زد همچنان که به حق لقب شناسنامه کرمان را از آن خود ساخت. هیچ نویسنده و هنرمندی وجود ندارد که به اندازه باستانی پاریزی با تاریخ زادگاهش گره خورده باشد بدین ترتیب باید گفت که تاریخ ایران بویژه مردم کرمان به این فرزانه بی ادعا بدهکارند و این بزرگداشت شاید بخش ناچیزی از ادای دین باشد. این استاد ممتاز تاریخ براستی یکی از استوانه های فرهنگ و ادب در روزگار ما بود بی تردید دوستان و شاگردان و اهل قلم در باره ژرف نگری های تاریخی اش، شیرین زبانی ها و نکته گویی هایش و قلم سحر گونه وتعهد بالایش به سرنوشت مردم جامعه، داد سخن خواهند داد.

دکتر محمد بقایی مورخ و پژوهشگر ادبیات نیز در این آیین با بیان اینکه صحبت در باره فرزانه ایمثل استاد باستانی در این مدت کم کار مشکلی است گفت:مرحوم باستانی از چهره هایی بود که دارای شخصیت‌های مختلف بودند که در یک فردیت به نام باستانی پاریزی جمع آمده بود و پرداختن به همه آنها کار محالی است.

سالها باید که…..

وی افزود:اما اینقدر می توان گفت که چهره هایی مانند باستانی پاریزی دقیقا

یاد آور این بیت معروف سنایی هستند که «سالها باید که تا یک سنگریزه زآفتاب لعل گردد در بدخشان یا عقیق اندر یمن»

بقایی ادامه داد :به واسطه دوستی پنجاه ساله با ایشان از من بپذیرید که این مرد بزرگ دلخوش از این جهان نرفت نه از این جهت که خانواده مورد رضایت خود نداشت و نه از این جهت که دوستانی موافق طبع خودش نداشت که بسیار هم داشت بلکه دلخوش نبود از شرایطی که بر اوضاع فرهنگی سرزمینش و مدیریت کلان فرهنگی می‌گذرد.

وی افزود: من بعد از فوت ایشان در زمانی کوتاه سه مقاله در سه روزنامه درباره ایشان چاپ کردم و سه سخنرانی راجع به ایشان داشتم و شگفت اینکه هیچ کدام مثل هم نشد علت این امر در توانایی صاحب قلم نبود بلکه در گستردگی ابعاد شخصیت ایشان بود.بقایی تاکید کرد:چنین شخصیتی را باید از منظر های مختلف موردتوجه قرار داد و دانست که او چه پایه و مایه ای بلند در فرهنگ ما داشته است اما قدر او چنان که باید دانسته نشد نه اینکه او به زبان آورده باشد این را ما می‌فهمیم.

وی افزود: اگر در این ملک مدیر روزنامه ای معتبر در تهران کرمانی نبود مقاله و حرفی از او در جایی چاپ و درج نمی‌شد یا اگر در دولت جدید رئیس دانشگاهی کرمانی نمی شد و ارگان وابسته به او هم از این ملک نبود نه ویژه نامه ای راجع به او منتشرمی کردند و نه سخنی از او در آن دانشگاه به صورت حد اقل یک همایش به میان می آمد.بقایی افزود:متاسفانه دراین خاک پر گهر احترام گذاشتن به اهل فضل هم قبیله ای شده است و باید به گروهی وابسته باشید تا ارج ببینید و گر نه می خواهید باستانی باشید می‌خواهید نباشید .

وی ادامه داد:البته مثالی درد آور تر از اینها هم هست و آن فروختن قبر مرحوم فروزان فر است، مگر این فرهنگ و این تاریخ و این ملک چند فروزان فر دیگر و چند باستانی دیگر خواهد داشت که این همه به آنها نامهربانی می شود.!وی افزود: اهل فرهنگ ما هم عافیت طلب شده اند قبر فروزان فر را به قیمت یک میلیون تومان می فروشند و کسی اعتراض نمی‌کند .!

بقایی گفت: آیا ما ازباستانی پاریزی چهره معتبرتری داریم که جزو چهره های ماندگار باشد اما در طول این ۳۵ سال هیچ نامی از او در رسانه به اصطلاح ملی نیامد اما همین که ایشان فوت کردند یکباره میکروفن به دست ها و دوربین به دست‌ها پیدایشان شد.

وی ادامه داد:آیا چنین مدیریتی در فرهنگ کلان کشور به این معنا ست که ما دیگر نیازی به فروزان فر ها و باستانی ها نداریم.

وی افزود: درشهری به نام تهران که نه بدایتش پیداست و نه نهایتش نه یک شاهراه نه یک خیابان و نه یک کوچه به نام دهخدا نیست و دهخدا کیست؟ نفر دوم پس از فردوسی که بیش از ۳۰ سال در تحکیم و استواری زبان فارسی رنج برد.

*پیام استاندار

دکتر علیرضا رزم حسینی استاندار کرمان نیز به مناسبت مراسم بزرگداشت دکتر باستانی پاریزی پیامی به این شرح صادر کرد:

بسم الله الرحمن الرحیم

ابتدا لازم می دانم درود بی پایان و مراتب سپاس و قدردانی خویش را به همه برگزارکنندگان و مهمانان گرانقدری که در مراسم یادبود استاد فرزانه ی این دیار و ایران بزرگ گرد هم آمدند تقدیم نمایم:

عصر پاریزی گستره ای به وسعت همه ی اندیشه هایی دارد که از خاکدان طبیعت میزیند و آن گاه که بارور و شکوفا و پر ثمر می شوند همچون شاخه های سبز بید سر فرومی آورند تا مکتبی بگشایند فرا روی فرزندان این سامان که :

سر به زیر می آورد هر شاخه از بارآوری

می کند افتادگی انسان اگر دانا شود

به راستی روانشاد دکتر محمد ابراهیم باستانی پاریزی با ابعاد برجسته ی شخصیتی ،فروتنی و تلاش مداوم صحیفه ای از عشق و احساس را برجای نهاد که نه تنها با پروازش از فروغ آن کاسته نخواهد شد بلکه بلندآوازگی آن در گذر ایام و در این گنبد دوار بالنده تر می شود.

خدایا سپاس می گویم که آسمان کرمان پر از ستارگانی ست که تلالو انوار هرکدام چراغی ست منور و گشاینده ی راه به جویندگان و سالکان طریق پیشرفت و عظمت و بدون تردید انسانی کم مانند و بی جانشین همچون دکتر باستانی پاریزی که نماد بارز خلق و خوی کرمان و کرمانی بود در زمره ی نورافشان ترین اختران سپهر این خطه ی دیرپای است و بوته ی فراموشی در دشت و گلستانی که نام بلندش را پرورده است جایگاهی ندارد.

امید آن دارم این نگرش و اقدام مناسب زمینه ی پراثری برای شناساندن و تکریم از مفاخر و نام آوران کرمانی در عرصه های مختلف به جامعه فراهم سازد.

اردیبهشت ۱۳۹۳

علیرضا رزم حسینی

مدیر کل موسیقی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز در این آیین به بیان خاطراتی از استاد باستانی پرداخت و گفت:ما شخصی را دراصفهان داشتیم به نام نایب اسدالله که شبان بود و خودش افتخار می کرد که نی را از آغل گوسفندان به دربار شاه برده و دکتر تحلیل جالبی راجع به این داشت ومی گفت که مجموعه گنجعلیخان یک مجموعه عامی است و برای مردم ساخته شده و جنبه عامیانه دارد اما میدان نقش جهان اصفهان کاربرد شاهانه دارد و مردمی نیست و همین را به موسیقی ربط می دادند که اتفاقا این نایب اسدالله اشتباه کرده که این حرف را زده چون موسیقی زمانی ارزش دارد که در بین مردم باشد.دکتر پیروز ارجمند افزود: ایشان به من یاد داد که چگونه ازطبیعت انرژی بگیرم و چگونه طبیعت را دست مایه خلق هنر بگیرم و به خیلی ها این را توصیه می کردند و معتقد بودند تمام خلقت هنری بر گرفته از طبیعت است و هر جا که بر گرفته از طبیعت نباشد آن هنر فاقد وجه ارزش هنری است وی ادامه داد:ایشان می‌گفتند وقتی شما از طبیعت چیزی می گیرید، مناعت طبع پیدا می‌کنید و همان میزان که طبیعت بخشنده است، هنر مند هم بخشنده می شود.

ارجمند افزود:شما می بینید در مقام معلم دکتر باستانی معلمی است که به گواه تمامی دانشجویانش هیچ چیزی را نداشت که بداند و یاد ندهد وی ادامه داد: ایشان برای هنر هیچ مرزسیاسی، قومی و جغرافیایی قائل نبود و این را در کتابهایشان تاکید می کنند که هنر مند باید از سیاست بر حذر باشد وتحلیلشان هم بدین گونه بود که سیاست عالم بی رحمی است و سیاسیون بازی را بلدند اما هنرمندان بلد نیستند و زود آسیب می بینند و زود از هنر بری می شوند.دکتر حسن زندیه مدیر گروه تاریخ دانشگاه تهران نیز با بیان اینکه باستانی پاریزی یک معلم بود، گفت:ایشان چند ویژگی داشت و آن تقوای قلم بود وحقیقت و حرمت قلم را نگه داشت.

دکتر زندیه ادامه داد: وی ۵۳ سال ۵۳ پله دانشگاه ادبیات را بالا آمد هیچگاه ازآسانسور استفاده نکرد این کار را و با همان قامت بر افراشته ای که یک روز از میان شما مردم کویری به دانشگاه تهران رفته بود انجام می داد .وی افزود: تکاپوها و تحقیقا ت ایشان مثال زدنی است و حق بزرگی به گردن مردم کرمان دارد .وی بیان کرد: امروز باستانی متعلق به کرمان وایران نیست بلکه یک شخصیت فرا ملی و فرا جناحی است و جفای بزرگی است اگر بخواهیم دکتر باستانی را در یک تنگه و پهنه ای

نگه داریم. در ادامه این مراسم، از تمبر استاد باستانی پاریزی رو نمایی شد و شماری از دوستان و شاگردان ایشان به بیان خاطرات و ویژگی های وی پرداختند.همچنین از خانم دردانه دری، عروس استاد باستانی پاریزی نیز قدر دانی به عمل آمد.

منبع: روزنامه اطلاعات