روز بزرگداشت عطار نیشابوری

شرف از علم حاصل کن تو جانا

عزیز آمد همیشه مرد دانا

نباشد هیچ عزت به ز دانش

نباید بُد دمی غافل ز دانش

همیشه مرد گردد حاصل از علم / مبادا هیچکس بی‌حاصل از علم

شرف شد مرد را حاصل ز دانش / نباید بد دمی غافل ز دانش

شرف خواهی تو علم آموز دایم / درین اندیشه خود را سوز دایم

که تا جانت شود روشن ز دانش / وجود تو شود گلشن ز دانش

انجمن آثار و مفاخر فرهنگی روز بزرگداشت عطار نیشابوری، سیمرغ طریقت عقل و معرفت که نمادی از بلندی فرهنگ ایرانی و اسلامی است را به جامعه علم و ادب تبریک و تهنیت عرض می نماید.

 ۲۵ فروردین‌ماه روز بزرگداشت عطار نیشابوری شاعر و عارف معروف قرن هفتم هجری نام گرفته است. اهمیت اندیشه های عرفانی عطار در شکل‌دهی به عرفان اسلامی و مقام والایی که وی در غزل و شعر پارسی دارد، بر اهل علم پوشیده نیست.

روز بزرگداشت عطار نیشابوری

شیخ فریدالدین ابوحامد محمد معروف به عطار نیشابوری،  متخلص به فرید، شاعر و نویسنده مشهور ایرانی قرن ۶ و ۷ هـ .ق درکدکن، از توابع نیشابور، متولد شد. در باب تاریخ تولد و مرگ وی اطلاع دقیقی در دست نیست و روایات مختلفی ذکر شده  است. تولد او را در حدود ۵۱۲-۵۴۰ هـ .ق  نوشته‌اند. دکتر شفیعی کدکنی زندگی او را پر از ابهام، رمز و ایهام می‌داند و در مقدمه «مختارنامه» و به نقل از کتاب «شرح احوال عطار» تألیف بدیع‌الزمان فروزانفرتولد او را ۵۴۰ هـ .ق ذکر می‌کند. پدر عطار، ابوبکر ابراهیم، پیشه عطاری داشت. عطار از آنجا که داروسازی را از شیخ مجدالدین بغدادیفرا گرفت و  به کار عطاری و درمان بیماران ‌پرداخت، به عطار شهره شد. او تحصیلات خود را در نیشابور فراگرفت و علوم زمانش را آموخت. آثار متنوع وی خود گواهی است که او در علوم و فنون ادبی،کلام، نجوم، تفسیر آیات و احادیث و سایر علوم فقه تبحر داشته و در علم گیاه شناسی و پزشکی استاد بوده است. او ذوقی عرفانی و مسلکی صوفی‌منشانه داشت.هرچند در مورد گرایش او به عرفان داستان های گوناگونی در تذکره­ها نقل شده است، ولی  عطار در مقدمه «تذکره الاولیاء» علت گرایش خود را به صوفیان و عارفان و پیروی از  ایشان را، علاقه‌اش از دوران کودکی بر­می‌شمرد و نقش ابوسعید ابوالخیر، عارف و شاعر ایرانی، و بهره‌گیری از دانش وی را  در این امر،  مهم و مؤثر می‌داند. او سفرهای متعددی کرد و عاقبت در زادگاهش اقامت گزید. برخی او را «شیخ الاولیاء» و برخی دیگر  «سلیمان ثانى» خوانده‌اند. روزگار پیری عطار مصادف با حمله خانمانسوز مغول به ایران بود. درباره نحوه وفات او مشهور است که در ۶۱۸هـ .ق در نیشابور به دست مغولان کشته شد، اگرچه تاریخ­هاى متعددى براى وفاتش ذکر کرده­اند که محل تردید است و لیکن حدود ۶۱۶-۶۳۷ هـ .ق ذکر شده است. مزار عطار در نیشابور، نزدیک مزار خیام است که در قرن ۹ هـ .ق به همت امیر‌علیشیر نوایى تجدید بنا شد. عطار داراى آثار متعددى است و  تذکره­نویسان روایات مختلفی در باب تعداد آن آورده‌اند و از ۴۵ تا ۱۹۰ کتاب را به او نسبت داده‌اند که از آن جمله می‌توان به مثنوی­های «اشترنامه»، «بلبل‌نامه»، «پندنامه»، «جواهرنامه»، «جوهرالذات»، «حیدرنامه»، «خسرونامه»، «سی‌فصل»، «شرح‌القلب»، «گل و هرمز»، «لسان‌الغیب»، «مظهرالعجایب»، «نزهت‌الاحباب»، «هیلاج‌نامه»، «وصلت‌نامه»، «ولدنامه» و «اخوان‌الصفا» اشاره کرد. دکتر محمدرضا شفیعی کدکنی، عطارشناس معاصر،  بر این عقیده است که بسیاری از این آثار از عطار نیستند و آثار مسلم وی عبارتند از:  «منطق‌الطیر»،«اسرار نامه»، «الهی نامه»، «مصیبت نامه»، «خسرونامه»، «تذکره الاولیاء»، «دیوان قصاید و غزلیات» و «رباعیات» (مختار نامه) است. درباره عطار چند کتاب مهم نوشته شده است که مهمترین آنها، «دریای جان» هلموت ریتر، «شرح احوال عطار» استاد فروزانفر، «زبور پارسی» دکتر  محمدرضا شفیعی کدکنی و  «درباره عطار» دکتر زرین‌کوب است.

عطار به واسطه خلق آثار متعدد،  نمادی از فرهنگ والای ایرانی و اسلامی به شمار می رود و از جایگاه ویژه‌ای در تاریخ فرهنگ و ادب ایران زمین برخوردار است. از این رو، ۲۵ فروردین ماه روز بزرگداشت وی نامیده شده است.