دکتر مهدی محقق، رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در آیین بزرگداشت نهمین سالگرد درگذشت علامه شهیدی گفت: سید جعفر شهیدی آثار مختلفی را به عربی تالیف یا از عربی به فارسی ترجمه کرده است.

آیین بزرگداشت نهمین سالگرد درگذشت علامه سید جعفر شهیدی، با حضور دکتر مهدی محقق،‌ کریم سلگی، ایرج شهبازی و کِلِر ژولبرت، نویسنده و تصویرگر کتاب کودک در کتابخانه دکتر شهیدی در محله نارمک تهران برگزار شد.

دکتر محقق در این آیین با ذکر خاطراتی از نزدیک به هفت دهه دوستی با سیدجعفر شهیدی، گفت: از سال ۱۳۲۷ که نخستین بار سیدجعفر شهیدی را دیدم تا آخر عمر وی، با هم دوست و همکار بودیم و زندگی ما دو نفر به نوعی با هم گره خورده بود. در آموزش و پرورش و سپس در دانشکده ادبیات با هم همکار بودیم و در کنگره‌های مختلف علمی داخلی و خارجی در کنار یکدیگر حضور داشتیم.

دکتر محقق در ادامه با اشاره به برخی ویژگی‌های علمی علامه شهیدی اظهار کرد: وی در حوزه علمیه قم زیر نظر سید حسین طباطبائی بروجردی تحصیل کرده و در حوزه علمیه نجف نیز شاگرد آیت‌الله سید ابوالقاسم خویی بوده و به زبان عربی بسیار مسلط بود و آثار مختلفی را به عربی تالیف یا از عربی به فارسی ترجمه کرده است. از آن‌جمله می‌توان به ترجمه کتاب «شیرزن کربلا» درباره حضرت زینب(ع) اشاره کرد که در نوع خود بی‌نظیر بود. ترجمه کتاب شریف «نهج‌البلاغه» نیز یکی از با ارزش‌ترین آثار مرحوم شهیدی به‌شمار می‌رود.

رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی افزود: در سال‌های ابتدایی سکونت سیدجعفر شهیدی در تهران، به‌طور مشترک یک دوره کتاب عربی برای دبیرستان‌ها نوشتیم. وی در زمان حضور در دانشگاه‌ها نیز چهره‌ای بسیار درخشان از خود به نمایش گذاشت. من و دکتر شهیدی و بزرگانی همچون موسی صدر و سیدمحمدرضا علوی، اولین نسلی بودیم که از طلبگی وارد جریان دانشگاهی شدیم؛ این نسل همگی علاقه‌مند به علم و تحصیل و تدریس بودند.

محقق همچنین از شوخ‌طبعی به‌عنوان یکی از ویژگی‌های بارز شخصیتی علامه سید جعفر شهیدی نام برد و بیان کرد: وی بسیار شوخ‌طبع بود و در طول سال‌ها دوستی و همکاری، خاطرات بسیار خوشی از مرحوم سید جعفر شهیدی دارم. وی همت بسیار بالایی در آموختن و کسب دانش داشت؛ چیزی که امروزه به‌ویژه در بین نسل جوان کمتر یافت می‌شود. مرحوم شهیدی در سن بالای ۴۰ سال با همتی عالی شروع به یادگیری زبان انگلیسی کرد.

ایرج شهبازی، نویسنده، پژوهشگر و استاد دانشگاه نیز در این آیین درباره شرح مثنوی که از آثار فاخر علامه جعفری به‌شمار می‌رود، گفت: کتاب‌هایی از جنس مثنوی، متون باز هستند، یعنی یک‌بار برای همیشه، شرح و معنای آنها به پایان نخواهد رسید. قرآن کریم و آثاری همچون مثنوی و حافظ، در هر مقطع زمانی، تفسیری خاص از خود خواهند داشت. از زمانی که مولانا شروع به نوشتن مثنوی کرده تاکنون، تعداد بسیار زیادی شرح بر آن نوشته شده و در هر عصری شارحان، متناسب با نیازهای عصر خود بر آن شرح نوشته‌اند. بررسی شرح‌های مختلف حافظ و مثنوی، در واقع بررسی تاریخ آن کشوری است که شرح در آن نوشته شده است. در دوره‌ای شرح‌ها عرفانی و در دوره‌ای فلسفی بوده و در دوره ما نیز شرح و تفسیرهای روان‌شناسانه قوت بیشتری گرفته‌ است.

این عضو هیات علمی دانشگاه تهران و لغت‌نامه دهخدا افزود: یکی از بزرگترین مولاناشناسان تاریخ، مرحوم بدیع‌الزمان فروزانفر بود که شاید ۵۰ سال با مثنوی انس داشت و نزدیک به ۳۰ سال زمان برای تهیه مقدمات نوشتن شرح مثنوی صرف کرد. وی در بهمن ۱۳۴۵ نگارش شرح مثنوی را آغاز کرد و تا خرداد ۱۳۴۶ توانست تا بیت ۳۰۱۲ دفتر اول مثنوی را بنویسد که در این زمان چشم از جهان فرو بست. سال ۱۳۷۲ علامه سید جعفر شهیدی، به دلیل ذوق و دانش و انس با مثنوی و همچنین آشنایی عمیق با تاریخ اسلام و متون روایی و حدیثی و علوم اسلامی، این توانایی را در خود دید که کار سترگ استاد فروزانفر را ادامه دهد.
وی ادامه داد: علامه شهیدی با همکاری چند نفر از دوستان و شاگردان خود از سال ۱۳۷۲ تا ۱۳۷۸ باقیمانده کار شرح مثنوی را به انجام رساند.

شهبازی همچنین در جمع‌بندی خود از مطالعه بر شرح مثنوی علامه شهیدی، در معرفی برجسته‌ترین نقاط قوت آن، بیان کرد: توجه جدی و اِشراف به مسائل، اطلاعات و متون تاریخی، توجه به بحث‌های روایی و فقهی، نقد و تصحیح نظرات شارحان و علمای قبلی، نقد سخنان و اندیشه‌های مولانا، نقد و تصحیح لغت‌نامه دهخدا، یاری گرفتن از افراد مختلف در دیگر ادیان برای گشودن برخی دشواری‌های مثنوی، تصحیح و تکمیل مآخذ قصص و تمثیل‌های مثنوی و زبان آهنگین و نثر شیوای استاد سید جعفر شهیدی در این اثر، از جمله مهم‌ترین نقاط قوتی است که می‌توان برای آن برشمرد. علامه شهیدی در ترجمه «نهج‌البلاغه» نیز از این زبان شیوا بهره گرفته است.