دکتر محقق مایه فروزندگی علم و دانش در ایران است

سومین مراسم از سلسله نشست‌های تماشای خورشید روز یکشنبه ۲۵ ماه با بزرگداشت ۷ دهه خدمات گسترده علمی و فرهنگی استاد مهدی محقق با حضور حسن بلخاری رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی، علی اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی، غلامعلی حدادعادل رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی و حجت‌الله ایوبی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو، اشرف بروجردی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی ایران و جمعی از شخصیت های علمی و فرهنگی کشور در تالار وحدت برگزار شد.
حسن بلخاری در این مراسم طی سخنانی گفت: نخست ادای احترام می کنم به جناب استاد دکتر مهدی محقق که همچنان سایه بلندشان بر فراز انجمن آثار و مفاخر فرهنگی ماندگار است و من مفتخر به شاگردی ایشان و دستیاری ایشان در این انجمن هستم خداوند به عزت و عظمت این استاد گرانقدر بیافزاید و البته تشکر می کنم از جناب آقای دکتر ایوبی که مسبب برگزاری این برنامه شدند.
او افزود: ضروری بود که بزرگداشت استاد محقق در انجمن آثار و مفاخر فرهنگی برگزار شود زیرا استاد ۱۵ سال ریاست انجمن را به عهده داشتند اما هرچه به ایشان اصرار کردیم فرمودند که بنده در حال حاضر در مقام رئیس هیات‌مدیره انجمن هستم و نپذیرفتند که این مراسم برای ایشان در انجمن برگزار شود. من تا امروز این مطلب را در جایی مطرح نکرده بودم اما در این مجلس این امر را بازگو می‌کنم که خود استاد محقق اجازه ندادند که بزرگداشت ایشان در انجمن برگزار گردد.
رئیس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: مایلم درباره عنوان فوق‌العاده جمیل این برنامه یعنی «تماشای خورشید» به این نکته اشاره کنم که کلمه خورشید در فرهنگ ما هم تصویر ماده و هم معناست. در وجه مادی نور بخشی از زمین است و هر شیء به وجود پرتو او نور و گرما می‌گیرد.
او تاکید کرد: بر همین مبنا باید عرض کنم که نور وجود دکتر محقق فروزندگی علم و دانش را در ایران در پی داشته است. من از سال ۹۶ در کنار ایشان بودم. هرگز در جای ایشان ننشستم و افتخار شاگردی ایشان را دارم. ممنونم از استاد که دست پاک کمک خود را از سر ما برنداشتند و از ته جانم می‌گویم این استاد بزرگ همیشه مایه دلگرمی ما هستند.
درابتدای این برنامه حجت‌الله ایوبی طی سخنانی گفت: سخنرانی ها و پژوهش های استاد محقق همچون یک سمفونی است، یک قصیده و یک سروده است؛ همان‌قدر شیرین و دلچسب. او معلم به معنای واقعی کلمه است. خیلی‌ها مدرس هستند و آموخته‌های خود را به دیگران منتقل می‌کنند ولی فرق است بین مدرس و معلم. استاد محقق معلم است یعنی دست دانشجو را می‌گیرد تا به مقصد برساند.
غلامعلی حدادعادل هم در این برنامه به سخنرانی پرداخت و گفت: نکته‌ای که در کار دکتر محقق قابل توجه است تنوع کارهای علمی اوست. از تدریس ادبیات عرب، تالیف کتاب‌های عربی گرفته تا کارهای قرآنی، انواع کارهای کلامی و… . او به تاریخ علم و طب اسلامی هم علاقه‌مند بوده و توجه وسیع داشته، طیف وسیع آثار استاد محقق تصحیح کتاب‌های طب اسلامی است و از این جهت به‌عنوان مرجع شناخته می‌شوند. او یک دانشمند منزوی نبوده که خود را در اتاقی محبوس کند. او همراه بی‌قرار و فعال در عرصه تاسیس موسسات علمی بوده است. با استادان غربی حشر و نشر زیادی داشته‌؛ استادانی که جزء مشاهیر خاورشناسی بوده‌اند.
در ادامه محمود نیلی احمدآبادی طی سخنانی اظهار کرد: استاد مهدی محقق علامه است. ما امروز به روابط بین‌الملل اهمیت زیادی می‌دهیم ولی او یکی از پایه‌گذاران تعامل در حوزه علوم انسانی و معارف است لذا ساختارمند کردن این مباحث از توفیق‌های دکتر محقق است. او عالمانه به خیلی از حوزه‌ها وارد شده است.
سپس علی‌اکبر صالحی به ایراد سخن پرداخت. او گفت: علامه مهدی محقق افزون بر برخورداری از پیوند ناگسستنی با سنت و مدرسه فکری و اسلامی، به کاوش در زوایای گوناگون مغرب‌زمین هم پرداخته، گستره دانش او ایران را درنوردیده و به گوش جهان رسیده است.
درادامه علی‌اصغر میرباقری رئیس انجمن ترویج زبان و ادبیات فارسی طی سخنانی اظهار کرد: دکتر محقق یک الگوست و می‌شود از او کمک گرفت برای بازسازی ساختار آموزشی. چه خوب است به‌گونه‌ای برنامه‌ریزی کنیم تا از این الگوهای مجسم استفاده‌های عمیقی ببریم و بدانیم شیوه تربیت آنها چگونه است. استاد ویژگی‌ای دارد که این ویژگی در استادان و هم‌نسلان او کمتر دیده شده است.
سپس نوش‌آفرین انصاری همسر مهدی محقق و دبیر شورای کتاب کودک بیان کرد: در سال ۱۳۴۷ زمانی که از کانادا برگشتیم استاد موسسه مطالعات اسلامی را تاسیس کرد. در این موسسه نظر استاد بیشتر بر انتشار آثار بود. این نوع نگاه منظم و بر بسترسازی در تولید علم موثر است. در یکی از این مجموعه‌ها که تاریخ پزشکی است قصه‌ای داشتیم که چند جلد آن چاپ شده بود و استاد در دوران قرنطینگی این نگرانی را داشت که آیا جلد چهارم چاپ خواهد شد یا نه، از نظر او این کتاب مهم بود چون قبل از کتاب ابن سینا نوشته شده بود. ناگهان محمد ترکمان اعلام کردند که این کتاب را چاپ می‌کنند.
او افزود: دو هفته پیش جلد چهارم کامل الصنایع چاپ شد و بهترین هدیه به استاد بود به‌ویژه این‌که متوجه شد جلد پنجم و ششم هم چاپ می‌شود. او وقتی کتاب را در دست گرفت من را یاد زکریای رازی در سالمندی انداخت که گفت حالا با دستان دیگران می‌نویسم و با چشمان دیگران می‌بینم. بحث طلب علم موضوع دیگری است. او شیفته استادان خود بود و تاثیر معلمان بزرگ بر استاد محقق زیاد بوده است. امیدوارم بتوانیم چشمان و دستان او باشیم و از فیض وجودش لذت ببریم.
در ادامه این مراسم با حضور حجت‌الله ایوبی، یونس شکرخواه، محمود نیلی احمدآبادی، غلامعلی حدادعادل ، غلامحسین امیرخانی، حسن بلخاری، علی‌اکبر صالحی، سیدعلی اصغر میرباقری عبدالمهدی مستکین، نوش آفرین انصاری و همچنین فرزند استاد مهدی محقق، نشان یونسکو به پاس یک عمر فعالیت علمی و فرهنگی و قرآنی به او اهدا و از تمبر استاد مهدی محقق نیز رونمایی شد.
درپایان این برنامه نیز دکتر مهدی محقق رئیس هیات‌مدیره انجمن آثار و مفاخر فرهنگی طی سخنانی گفت: من از دو شخصیت بزرگ عالم تشیع نام می‌برم که شاید برخی از شما نام‌شان را شنیده باشید؛ سید رضی و سید مرتضی. سید رضی سخنان امام علی (ع) را گردآوری کرد. حالا که ما نهج‌البلاغه را داریم مدیون او هستیم، برادرش سید مرتضی کتابی نوشت که مساله امامت را چاشنی عقلی و فلسفی زد تا مساله امامت در تشیع جنبه عقلی و نقلی داشته باشد. پدر این دو سید فوت کرد و آنها مجلس ختمی را برگزار کردند.
او افزود: شاعری از سوریه به این مجلس آمد، چشمش نابینا بود، نابینایان وقتی می‌خواهند به جایی بروند همان دم در می‌نشینند. این دو برادر این شاعر را ندیده بودند، دیدند نابینایی دم در نشسته است به فکرشان رسید که او یک فرد عادی نیست. آنها رفتند و گفتند تو شاعری؟ و دیدند بله هم اوست، دستش را گرفتند و به بالای مجلس بردند. این نشان می‌دهد که فرهنگ و دانش در اسلام اهمیت داشته و همیشه در کشور ما دانشمندان را گرامی داشته‌اند. این مملکت دانش‌پرور است و باید این موضوع را به بچه‌های‌مان یادآوری کنیم.