نام کاربری یا نشانی ایمیل
رمز عبور
مرا به خاطر بسپار
تاریخ ایجاد : شنبه, ۱۵ آبان ۱۳۹۵ تذکرۀ خلاصه‌الاشعار و زبده‌الافکار، تألیف میر تقی‌الدین محمدبن‌علی حسینی کاشانی متخلص به ذکری و مشهور به میر تذکره است که بین سال‌های ۹۷۶ـ ۱۰۱۶ ق. تألیف و نگارش آن به انجام رسیده است. این تذکره یکی از مفصل‌ترین و سودمندترین تذکره‌های عمومی زبان فارسی است که از لحاظ […]
تذکرۀ خلاصه‌الاشعار و زبده‌الافکار، تألیف میر تقی‌الدین محمدبن‌علی حسینی کاشانی متخلص به ذکری و مشهور به میر تذکره است که بین سال‌های ۹۷۶ـ ۱۰۱۶ ق. تألیف و نگارش آن به انجام رسیده است.
این تذکره یکی از مفصل‌ترین و سودمندترین تذکره‌های عمومی زبان فارسی است که از لحاظ حجم اشعار و اشتمال بر تعداد شاعران از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است این اثر مشتمل بر مقدمه‌ای در چهار فصل، چهار رکن، خاتمه و یک ذیل (۶ جلد) در شرح حال حدود ۸۷۰ شاعر از گذشته تا معاصران مولف است. خاتمه خلاصه‌الاشعار، شرح حال ۴۱۴ سراینده سدۀ دهم هجری را در بر دارد که از ۱۲ اصل تشکیل شده است. چنانکه از مندرجات خلاصه‌الاشعار نیز برمی‌آید مؤلف در تنظیم شرح حال و اشعار متقدمان کوشیده است با مراجعه به دیوان‌های شاعران و گاه دست‌خطّ آنها و در بخش معاصران با دیدار و پرسش مستقیم از خود ایشان یا از طریق نامه‌نگاری و یا استناد به «قول معتمدان» اطلاعاتی مستند درباره شعر و احوال آنها ارائه دهد. از این رو اطلاعاتی که درباره برخی از شاعران از آن‌جمله زکی مراغه‌ای، کافی ظفر همدانی و ذوالفقار شروانی ارائه می‌دهد در بسیاری از موارد در هیچ جای دیگر به جز مأخذ مذکور موجود نیست و یا در بخش شاعران دارالسلطنه تبریز، سلطان محمد تبریزی، وقوعی و خواری تبریزی از جمله شاعرانی هستند که اشعارشان یا در جای دیگر اصلا پیدا نمی‌شود و یا به سختی می‌توان ابیات معدودی از آنها را یافت ولی بر اساس خلاصه‌الاشعار می‌توان دیوانچه‌ای برای آنها ترتیب داد. به این دلیل، بخش معاصران این تذکره به دلیل ارتباطات و دسترسی‌های خاص تقی کاشی به اشعار شاعران همدوره وی و نیز دقت و وسواس ستودنی او در گزینش و انتخاب شعرها، از معتبرترین منابع شعر عصر صفوی به شمار می‌آید.
راقم این سطور تصحیح اصل هفتم در ذکر شعرای دارالسلطنه تبریز و آذربایجان و نواحی آن و تحقیق در این باره را موضوع این نوشته قرار داد. در این اصل تقی‌الدین کاشانی به معرفی ۳۵ شاعر و منتخبی از اشعارشان پرداخته است و مصحح در تصحیح این اصل از پنج نسخۀ خطی بهره گرفته است. مصحح همچنین در مقدمه کوشیده است به بررسی فضای فرهنگی دارالسلطنه تبریز، نحوۀ مواجه آن مرکز ادبی با رویکردهای جدید در شعر و تأثیرگذاری آن در پروردن و بالاندن مکتب وقوع که بعدها جریان غالب شعری در تمامی نواحی ایران شد، تعاملات شعر و نقاشی و تحولاتی که در این دو شاخه هنر در تبریز به وجود آمد، بررسی معیارها و وجوه استحسانی منتخب و نیز آسیب‌شناسی اجتماعی و فکری شاعران آن دیار که شمایی است از سیمای شاعران نواحی دیگر ایران، همچنین سیر تکوین اصطلاح وقوع از خلال تذکره‌های آن دوره بپردازد. این مقدمه از بخش‌های زیر تشکیل شده است:
الف) مدخلی بر زندگی‌نامه و معرفی آثار تقی‌الدین کاشی؛
ب) معرفی شاعران مندرج در بخش تبریز با استفاده از منابع تذکره‌‌ای و تاریخی مختلف؛
ج)بررسی خاستگاه، آغازگران و ویژگی‌های شعر وقوعی بر اساس تحوّلات تاریخی تبریز تا عصر مؤلّف.
میرتقی الدین کاشانی، خلاصه‌الاشعار و زبده‌الافکار (بخش تبریز و آذربایجان و نواحی آن)، تصحیح و تحقیق: رقیه بایرام حقیقی، تهران، مرکز پژوهشی میراث مکتوب با همکاری مؤسسه تحقیقاتی علوم اسلامی و انسانی دانشگاه تبریز و مؤسسه فرهنگی، هنری صفای امید، صد و بیست و شش، ۲۶۵، ۷ ص، شمارگان: ۱۰۰۰ نسخه، قطع: وزیری، بها با جلد شومیز:۲۷۰۰۰۰ ریال با جلد سخت: ۳۷۰۰۰۰ ریال، ۱۳۹۵.
این اثر همزمان با برگزاری «همایش شعر، ادب و عرفان آذربایجان در قرن هشتم تا دهم هجری» ۱۱ و ۱۲ آبان‌ماه ۱۳۹۵ در دانشگاه تبریز رونمایی شد.
این مطلب بدون برچسب می باشد.