جشنواره خیرین کتابخانه‌ساز یزد / دکتر محمدعلی اسلامی ندوشن

 کتاب نخستین اکتشاف بشر برای ثبت اندیشه‌های خود بوده است. با ایجاد خط و ثبت وقایع گذشته، زمان حال به آینده پیوند خورد و تاریخ ایجاد گردید.از آن پس، بشر از مرحله یک زمانی گذشت و چند زمانی شد، و توانست نسلهای آینده را از حل خود باخبر دارد. کتابخانه مهمترین نشانه تمدن قرار گرفت.از آن زمان تا کنون هزاران سال گذشته است؛ ولی کتاب، به عنوان نخستین عامل ثبت اندیشه، اعتبار خود را از دست نداده است.در دوره معاصر رقیبهایی به عنوان تلویزیون و اینترنت و ویدیو به بازار آمده‌اند؛ اما هیچ یک از آنها نتوانسته‌اند جای کتاب را بگیرند؛ زیرا خواندن با تأنی وارد سراچه ذهن می‌شود و تفکّر را به پویش می‌آورد.

در حالی که تماشا و تصویر، از طریق تجسّم، القای فکر می‌کند که این مجالی برای تأمّل باقی نمی‌گذارد. به این حساب، هنوز بهترین وسیله برای تبادل و پخش اندیشه کتاب است. تعدد کتابخانه و کتابخوان نشانه پیشرفتگی و خردورزی یک قوم شناخته می‌شود.

این است که ما در بعضی از شهرهای پیشرفته جهان، در هر محله یک کتابخانه عمومی می‌بینیم که کتابهای مهم و کتابهای روز را در معرض دید خواننده می‌گذارند، و گاه کتابفروشی‌هایی به وسعت یک زمین والیبال دیده می‌شوند.

این حرف دیروز و امروز نیست. هر زمان بر حسب امکانات خود چنین بوده. حافظ ششصد سال پیش می‌گفت:

جز صراحیّ و کتابم نبود یار و ندیم

تا حریفان دغا را به جهان کم بینم

باید آرزو کرد که در هر شهر، کتابخانه‌های عمومی تعدد پیدا کنند و کانونی باشند برای جوانان که بهترین وقت خود را در آنجا بگذرانند.

زندگی بر گذر است؛ بنابراین از دو چیز نباید غافل بود: پرورش تن از طریق ورزش و پرورش روان از طریق آموختن.و از یاد نبرد که هیچ پیشرفت واقعی و از جمله پیشرفت مادّی و اقتصادی، بدون کمک فرهنگ میسر نیست و اعتبار یک جامعه نه تنها به رونق بازار، بلکه به رونق معرفت است که باز هم حافظ می‌گفت:

گوهر معرفت اندوز که با خود ببری

که نصیب دگران است نصاب زر و سیم

امید می‌رود که کسانی که دسترس دارند، از کمک به گسترش کتابخانه غفلت نفرمایند که بهترین پاداش و بهترین یادگار از طریق علم به دست می‌آید.