جایگاه بی بدیل «نظامی» در ارتقای فرهنگ ایرانی

به همت دانشگاه حکیم سبزواری، انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور و ستاد ملّی بزرگداشت حکیم نظامی و در آستانه هفته بزرگداشت این شاعر بلند آوازه سده ۶ هجری، نشست علمی- پژوهشی بزرگداشت حکیم صاحب پنج گنج، در تالار همایش‌های بین‌المللی ابوالفضل بیهقی دانشگاه حکیم سبزواری برگزار شد.

در آغاز این همایش، پس از خیر مقدم امیر حسین کیذوری، رییس دانشکده ادبیات و علوم انسانی، محمود شالویی، رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی به ایراد سخن پرداخت و گفت: در هفته بزرگداشت حکیم نظامی( ۱۴-۲۱ اسفند ۱۴۰۱) جایگاه این شاعر بزرگ ارج نهاده می شود و از مدّتی پیش، چند دانشگاه، به عنوان پایگاه برگزاری نشست علمی بزرگداشت حکیم نظامی برگزیده شد که با توجّه به توانمندی علمی و پژوهشی دانشگاه حکیم سبزواری، یکی از این پایگاه ها، این دانشگاه است.

رییس انجمن آثار و مفاخر فرهنگی کشور اضافه کرد: جایگاه حکیم نظامی در ارتقای فرهنگ ایرانی و نقش او را در میان شاعران زبان و ادب فارسی بی بدیل است. 

او ادامه داد: نظامی، شاعری است که در قلمرو فرهنگی و ادبیِ تمدن ایران زندگی کرده و اشعار و حکایت های خود را به فارسی سروده است. از اینرو وظیفه ما است که این حکیم پارسی زبان را در سطح وسیعی به جهانیان معرفی کنیم.

شالویی با بیان اینکه در قلمرو زبان و ادب فارسی، فردوسی، سنایی و نظامی را با لقب حکیم می شناسیم، تأکید کرد: لقب حکیم به حق به نظامی داده شده، چرا که اشعار و اندیشه او بسیار حکیمانه است.

دیگر سخنران علمی این نشست، حسن دلبری، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی بود که درباره «آغازینه‌های آثار پنج گانه حکیم نظامی» سخنرانی کرد.او گفت: توانایی و هنرنمایی این شاعر بلند آوازه در بیت های آغازین به ویژه در مخزن الاسرار، خسرو و شیرین  و لیلی و مجنون مهم و قابل توجه است. کاربرد آیه « بسم الله الرحمن الرحیم» به عنوان یک مصراع  درآغاز مخزن الاسرار، بیانگر هنرنمایی شاعر است که یک آیه قرآنی، یک مصراع شعر فارسی است. 

مهیار علوی مقدّم، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری، سخنران بعدی این نشست بود که به «جایگاه حکیم نظامی در ادبیات ایران و جهان» پرداخت و تأکید کرد: حکیم نظامی، اهل مدارا، تکثّر، انسان دوستی و آزادی خواهی بود و در روزگاری می زیست که مشاجره های عرفانی و فلسفی و عقل ستیزی به اوج خود رسیده بود.او در این تیرگی روزگار، خوش درخشید. 

او اضافه کرد: آن چه نظامی را صاحب نام و درخور تقلید شاعران پسین کرده است، به شیوه سخن سرایی، بیان اندیشه های شاعرانه و قدر تخییل او باز می گردد، او به خوبی توانسته است اندیشه شاعرانه را در قالب داستان های عاشقانه، عارفانه و حکیمانه بیان کند.

عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری تصریح کرد: ساخت ترکیبات نو و واژه های تازه، یکی از ویژگی های آثار نظامی است؛ لذا منظومه ۲۲۸۰ بیتی مانند مخزن الاسرار، تقریباً ۹۸درصد غیر تکراری است. قدرت هنری، ساختار زبانی و درون مایه شعری حکیم نظامی، موجب شده است انبوهی شاعر، نظیره پرداز وی باشند.  

«ظرفیت های آثار حکیم نظامی در آفرینش نگاره های ایرانی» عنوان سخنرانی محمود رضا سلیمانی، مدیر موزه دانشگاه حکیم سبزواری بود که به تحلیل چندین نگاره ایرانی برگرفته شده از درون مایه های شعری او پرداخت و گفت: تأثیر آثار حکیم نظامی، به ویژه خسرو و شیرین  و لیلی و مجنون در آفرینش نگاره های ایرانی، بیانگر ظرفیت های والای آثار اوست.

 علی صادقی منش، عضو هیأت علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه حکیم سبزواری و دبیر همایش نیز در رویداد، طی سخنانی گزارشی از روند برگزاری این همایش  بزرگداشت حکیم نظامی در دانشگاه حکیم سبزواری را برای حاضران بیان کرد.